گرایش رهبران کشورهای گوناگون برای تقویت روابط با دولت تازه هند، رفت و آمدها در عرصه روابط خارجی را افزایش داده که بی تردید دستیابی به اهداف اقتصادی از مهمترین دلایل آن است.
تدبیر24: دهلی نو پس از گذشت یک ماه از زمان اعلام نتایج انتخابات مجلس هند و پیروزی حزب بی. جی. پی (بهاراتیا جاناتا پارتی) به رهبری «ناریندرا مودی»، تحولاتی جدی در عرصه روابط خارجی را شاهد است.
مقام های هند در چند روز گذشته، رفت و آمدهای بسیاری را در حوزه روابط خارجی تجربه کردند که بر پایه برنامه ریزی ها، این جریان همچنان در هفته های آینده نیز ادامه خواهد داشت.
رهبران کشورهای عضو اتحادیه همکاری های منطقه ای جنوب آسیا (سارک) برای حضور در مراسم ادای سوگند ناریندرا مودی به عنوان نخست وزیر و کابینه او، به دهلی نو سفر کردند. حضور «نواز شریف» نخست وزیر پاکستان، در این مراسم با شگفتی بسیاری از تحلیلگران و رسانه ها که با پیشینه پرتنش 2 کشور آشنا هستند، همراه بود.
پس از آن، مودی با موجی از پیام های تبریک رهبران و مقام های بلندپایه کشورهای دیگر روبرو شد. شاید یکی از متفاوت ترین پیام هایی که وی دریافت کرد، پیام تبریک نخست وزیر ژاپن با استفاده از شبکه اجتماعی «فیس بوک» بود. نخست وزیر ژاپن از این شبکه اجتماعی تاکنون فقط برای سه نفر پیام فرستاده است.
پیام های تبریک تلفنی نیز بسیار زیاد بود که در این میان می توان به گفت و گوی «باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا، با مودی اشاره کرد.
طی هفته های گذشته «وانگ یی» وزیر امورخارجه چین، «نیشا بیسوال» معاون آسیای مرکزی و جنوبی وزارت امورخارجه آمریکا، «دمیتری راگوزین» معاون نخست وزیر روسیه، هیات پارلمانی ژاپن، «جان مک کین» سناتور جمهوری خواه آمریکا، «لوران فابیوس» وزیر امورخارجه فرانسه و... به دهلی نو رفتند.
همچنین مودی با درخواست دیدار با «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان، موافقت کرده است و در حاشیه نشست آتی گروه «بریکس» در برزیل با نخست وزیر چین دیدار می کند.
تمامی موارد ذکر شده بیانگر آن است که نوعی اشتیاق در میان رهبران بسیاری کشورها برای برقراری روابط موثر با دولت تازه هند شکل گرفته است. این کشورها تلاش می کنند برای جلب نظر نخست وزیر تازه از دیگر رقبا پیشی بگیرند.
به نظر می رسد حتی برخی کشورها از برقراری روابط با هند به دنبال سرمایه گذاری هستند؛ سرمایه گذاری که در بلندمدت سود بالایی را نصیب این کشورها خواهد کرد.
** سفر هیات انگلیسی به هند
هم اکنون هند میزبان هیاتی سیاسی- اقتصادی از انگلیس است. «ویلیام هیگ» وزیر امورخارجه انگلیس، به همراه «جرج آزبورن» وزیر دارایی این کشور، شانزدهم تیرماه به شهر بمبئی وارد شدند.
تقویت روابط تجاری و سرمایه گذاری در هند- به عنوان سومین قطب اقتصادی آسیا- اهداف کلیدی سفر هیات انگلیسی به هند عنوان شده است.
این اهداف را می توان با 2 نشانه بارز شناسایی کرد:
نشانه نخست را باید مکان ورود هیات انگلیسی دانست. بمبئی به عنوان پایتخت اقتصادی هند برای تمامی کشورهایی که به دنبال برقراری روابط اقتصادی و تجاری با این کشور هستند اهمیت دارد.
ورود به این شهر و بازدید از کارخانه های آن در کنار دیدار با تجار و میلیاردرهای هندی با هدف جلب نظر آنها، یکی از اهداف هیات هایی است که با گرایش اقتصادی به هند وارد می شوند.
هند در سال 2013 میلادی (1392 خورشیدی) با 103 نفر میلیاردر و میزان دارایی 180 میلیارد دلار آنان، در فهرست کشورهای دارنده بیشترین میلیاردرهای دنیا پس از آمریکا، چین، آلمان، انگلیس و روسیه در رتبه پنجم قرار گرفت. هر چند در این سال میزان دارایی میلیاردرهای هند نزدیک به پنج درصد افت داشت اما با روی کار آمدن دولت اقتصادگرای مودی، شاخص ها برای آنان مثبت و رو به رشد شد.
نشانه دوم اقتصادی بودن این سفر را باید در همراهی وزیر امورخارجه با وزیر دارایی انگلیس جست. این امر به منزله توازنی است که کشورهای غربی میان سیاست خارجی و راهبردهای اقتصادی برقرار کرده اند.
اکنون بسیاری از کشورهای اروپایی برای سیاست خارجی خود اهدافی اقتصادی تعریف کرده اند. به عبارتی، عنصر اقتصاد برای این کشورها، از منافع حیاتی به شمار می آید. از این رو، هند می تواند مقصد مطلوبی برای وزرای دارایی و امورخارجه انگلیس باشد.
در این پیوند، قرار است وزیر دارایی انگلیس در سخنرانی خود در هند خبر سرمایه گذاری یکصد میلیون پوندی (معادل 171 میلیون دلاری) شرکت داروسازی هندی «سیپلا» در کشورش و نیز سرمایه گذاری 34 میلیون دلاری شرکت خودروسازی «ماهیندرا» در توسعه خودروهای برقی انگلیس را اعلام کند.
یکی از بنیان های روابط هند و انگلیس را باید وجود لابی های اقتصادی هند در انگلیس دانست. در تازه ترین فهرست ثروتمندترین افراد ساکن انگلیس، 2 برادر هندی الاصل به نام های «سری هیندوجا» و «گوپی هیندوجا» با نزدیک به 12 میلیارد پوند دارایی در صدر قرار گرفته اند.
همچنین «لاکشمی میتال» دیگر ثروتمند هندی الاصل، نیز با 10 میلیارد و 250 میلیون پوند در رده سوم ثروتمندترین افراد ساکن انگلیس قرار دارد.
برادران هیندوجا در حوزه های گوناگون تجاری چندین کشور فعالیت اقتصادی دارند و برخی معتقدند نمی توان میزان دارایی این برادران را تعیین کرد. برادران هندی الاصل هیندوجا به موضوعی مبهم برای برخی محققان تبدیل شده اند.
قرار است وزیر امورخارجه و وزیر دارایی انگلیس با مقام های ارشد هندی درباره مسائل گوناگونی مانند روابط دفاعی و زیربنایی گفت و گو کنند. اما نکته جالب آنکه این 2 وزیر انگلیسی اعلام کردند برخی شرکت های سرمایه گذاری کشورشان قصد دارند قراردادهایی برای کمک به ساخت یکصد شهر تازه و توسعه جاده ها، بنادر و خطوط راه آهن را امضا کنند؛ مواردی که نخست وزیر هند در دوران تبلیغات انتخاباتی خود وعده آنها را داده بود.
نکات جالب این پیشنهاد عبارت است از:
1) در انگلیس برای رشد توان اقتصادی نوعی هماهنگی میان بخش های خصوصی و شرکت ها با دولت شکل گرفته و یکی از اهداف همکاری بخش خصوصی و دولتی انگلیس، کشور هند تعیین شده است.
2) هم اکنون هند با اعتراض های مردمی علیه دولت مودی روبرو است. تظاهرات آنان به دلیل افزایش قیمت برخی کالاها صورت گرفته است. در این شرایط یکی از اقدام های جالب و جذب کننده ای که دولت مودی می تواند- یا به عبارتی مجبور است- از آن استقبال کند، همین پیشنهاد آخر 2 وزیر انگلیسی است.
دولت مودی یکی از اهداف خود را جلب سرمایه های خارجی قرار داده است. گفته می شود یکی از کشورهای هدف در این طرح چین است زیرا برخی موسسات مالی پکن وام هایی با سود کم می دهند که می تواند محرک مناسبی برای اقتصاد هند باشد. پیشنهاد وزرای انگلیسی نیز در این جهت قابل تحلیل است.
3) انگلیس با طرح این پیشنهاد، افزون بر آنکه در طرح های پربازده هند شرکت می کند می تواند در آینده این کشور سرمایه گذاری جدی داشته باشد. همچنین تلاش برای پوشش دادن و تحقق وعده های انتخاباتی مودی می تواند دیدگاه او را نسبت به همکاری با انگلیس همراه تر کند.
هر چند در گذشته نیز رفع برخی نیازهای دهلی نو، یکی از ابزارهای موثر انگلیس برای ارتقای همکاری با هند بود اما در آن دوران، مباحث اقتصادی کمرنگ تر و وعده های انگلیس بیشتر با ماهیتی سیاسی همراه بود. برای نمونه سیاستمداران انگلیس با آگاهی از نیاز هند به حضور در شورای امنیت سازمان ملل متحد، از طرح این کشور برای حضور دایمی در این نهاد پشتیبانی می کردند.
به نظر می رسد با وجود پیشینه استعماری انگلیس در هند و گرچه هنوز موزه های این کشور آثار مبارزه با استعمار پیر را در قالب های گوناگون نگهداری می کنند اما لندن همچنان به راحتی به معادلات اقتصادی و سیاسی دهلی نو وارد می شود.
ارسال به دوستان 
نسخه چاپی 
