رضایت بیماران زیر چتر عدالت

تدبیر24: نظام سلامت دارای جایگاه ویژه ای در هر کشور است و سلامت چه در بعد فردی و چه اجتماعی از مهمترین پایه های هر نظام اجتماعی در برنامه ریزی و دستیابی به اهداف به شمار می رود.

بنا به تعریف سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سلامت نه فقط نبود بیماری یا معلولیت بلکه، حالتی کاملا جسمانی، روانی و اجتماعی است و شرط پویای ناشی از ثبات تنطیمات بدن و سازگاری آن در پاسخ به فشارها و دگرگونی های محیطی برای حفظ تعادل داخلی بدن است(1).

سلامت مولفه و شاخصی مهم در میزان توسعه یافتگی جوامع به ویژه توسعه انسانی است و هم از این رو که پیشرفت هر جامعه ای در تمامی بخش های یک جامعه اعم از اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، نظامی و دانش و فن آوری در گرو داشتن جمعیت و نیروی انسانی سالم است، به آن توجه ویژه ای شده و برای بالا بردن سطوح و زمینه های هم پیوند با آن بسیار تلاش می شود.

نظام سلامت در ایران همچون سایر کشورها و مناطق جهان از اهمیت بنیادین برخوردار است و در همسنجی با گذشته و همچنین کشورهای همسایه و منطقه دارای جایگاهی متقاوت و بلند است.

در چندین سال گذشته، با وجود پیشرفت های علمی و فنی، نظام سلامت کشورمان با مشکلات و مسائل بسیاری دست و پنجه نرم کرده و به نوعی خود نیز دچار بیماری شده بود.

همگانی نبودن بیمه های سلامت، خارج بودن برخی بیماری ها و داروهای خاص از پوشش چتر بیمه ای، هنجار شکنی هایی از جمله پدیده زیرمیزی و بی تعهدی خدمات بیمارستانی در پاره ای اوقات و .... از مسائل و مشکلات عمده ای است که در حوزه بهداشت، درمان و به طور کلی نظام سلامت کشورمان شناخته شده اند که با برنامه ریزی و سیاستگذاری تازه ای به نام «طرح جامع تحول نظام سلامت» در کشورمان، دریچه های امید برای برچیده شدن آنها گشوده شده است.

طرح جامع تحول در نظام سلامت که از پانزدهم اردیبهشت ماه 1393 در کشور کلید خورد هدف اصلی خود را بالابردن سلامت و افزایش طول عمر مردم، محافظت از مخاطرات بیماری و افزایش رضایتمندی مردم قرار داده است.

برای اجرای این طرح که تحولی بزرگ در سلامت و بهداشت کشورمان به شمار می آید در جهت دستیابی به اهداف تعیین شده وزارت بهداشت در این زمینه هشت بسته خدمتی را تدوین و برنامه ریزی کرده است که «شامل برنامه کاهش میزان پرداختی بیماران بستری در بیمارستان ها، برنامه حمایت از ماندگاری پزشکان در مناطق محروم، برنامه حضور پزشکان متخصص مقیم در بیمارستان ها، ارتقای کیفیت خدمات ویزیت در بیمارستان ها، برنامه ارتقای کیفیت هتلینگ در بیمارستان ها، دستورالعمل برنامه حفاظت مالی از بیماران صعب العلاج، خاص و نیازمند، برنامه ترویج زایمان طبیعی و نظارت بر حسن اجرای برنامه های تحول سلامت است.»(2)

با گذشت چند ماه از آغاز این طرح و آغاز به کار مرحله سوم آن از اواخر مهرماه 1393 که برنامه هایی از جمله کاهش تخلفات پزشکی، برخورد قاطع با پدیده زیر میزی، کاهش هزینه های بستری و خدمات بیمارستانی، کاهش پرداخت از جیب بیمار، کاهش هزینه خدمات آزمایشگاهی، عدالت دسترسی و افزایش کیفیت خدمات، ارایه کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات سلامت، راه اندازی سامانه 1690 به منظور شکایت از زیرمیزی و رعایت نکردن تعرفه ها، نمونه هایی از برنامه های مرحله سوم این طرح است.

هم اکنون که 6 ماه از آغاز به کار این طرح در نظام سلامت کشورمان می گذرد بسیاری از برنامه های آن در بیمارستان ها و مراکز درمانی کشورمان اجرایی شده و این امر نه فقط رضایتمندی بیماران را به عنوان جامعه هدف این طرح بلکه درخشش بارقه های امید سلامت در نظام سلامت را نیز در پی داشته است به طوری که موارد یاد شده در طرح جامع به خوبی در بخش های گوناگون نظام بهداشت و درمان کشورمان در مرحله اجرایی شدن است.

جریمه پزشکان زیرمیزی بگیر و برخورد با مراکز متخلف درمانی و پزشکی در چندماه گذشته به ویژه پس از آغاز به کار مرحله سوم طرح تحول نظام سلامت، نمونه هایی از دگرگونی برای نیل به اهداف مورد نظر است که در کشورمان رخ داده است.

در یک جمع بندی کلی می توان گفت که سلامت موضوعی راهبردی و بنیادی در هر جامعه است و از این رو بایستی به آن نگاه ویژه ای شود.

پیاده شدن طرح تحول در نظام سلامت، افزون بر پیشرفت نظام بهداشت و درمان کشور در مسیر اجرای سیاست های رفاهی به سمت نهادینه شدن ارزش هایی تازه و ساختن فرهنگی نوین در جهت عدالت اجتماعی پیش می رود.

گسترش چتر خدمات بیمه ای برای همه قشرهای جامعه به ویژه نیازمندان و قشرهای کم درآمد و افزایش کیفیت و به روز رسانی خدمات و دستگاه ها و تجهیزات پزشکی و بیمارستانی، پوشش بیمه ای دارو به ویژه داروهای بیماران خاص از بایسته های مورد نیازی است که در کنار رضایتمندی و آرامش نسبی بیماران در روند اجرا و پیاده شدن طرح ضروری به نظر می رسد.