آب‌گیری "گتوند" به صلاح نیست

تدبیر24:  رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه حدود 100 هکتار از جنگل‌های ایلام در آتش سوخت، اظهار کرد: این آتش‌سوزی با حضور سازمان منابع طبیعی، سازمان محیط زیست و نیروهای امدادی مهار شد؛ البته جنگل‌های آتش‌گرفته جزو مناطق حفاظتی محیط زیست نبود و مسوولیت آن با سازمان جنگل‌ها بود، اما ما نیز در مهار آن کمک کردیم.

 معصومه ابتکار در نشست خبری که به مناسبت هفته محیط زیست در سالن اجتماعات ایسنا برگزار شد، افزود: علت عمده آتش‌سوزی جنگل‌های ایلام روشن کردن آتش از سوی گردشگران در فضای باز علی‌رغم هشدارهای ارائه شده بود که با توجه به سرعت باد و گرمای هوا آتش گسترش یافت. آتش عصر دیروز مهار شد و حدود 20 ساعت عملیات سنگین در این زمینه انجام شد.

وی با اشاره به مانورهای انجام شده در زمینه مهار آتش اظهار کرد: تاکنون دو مانور در استان‌های گلستان و لرستان انجام داده‌ایم و در حال برنامه‌ریزی دو مانور دیگر هستیم که تا هفته آینده یکی از این مانورها در یکی از استان‌های زاگرسی برگزار می‌شود و خود نیز در آن حضور می‌یابم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: این مانورها برای هماهنگی بین دستگاه‌ها و استان‌ها در سطح ملی انجام می‌شود و دستورالعمل آن برای همه استان‌ها ارسال شده و سازمان مدیریت بحران نیز در این زمینه وارد شده است. با سازمان جنگل‌ها و مراتع نیز تفاهم‌نامه‌ای برای تامین پشتیبانی هوایی مهار آتش‌سوزی‌ها امضا می‌کنیم، علاوه بر آن نشست بسیار خوبی با مسوولان وزارت دفاع داشتیم و آنها نیز برای پشتیبانی هوایی کامل اعلام آمادگی کردند. پهپادها و برخی از سازه‌ها نیز می‌توانند در شناسایی مراتع به ما کمک کنند. خوشبختانه در این زمینه نیز وارد مذاکره شده‌ایم و تفاهم‌نامه‌هایی را نهایی کرده‌ایم.

ابتکار در ادامه نشست خود که در خبرگزاری ایسنا برگزار شد گفت: برای مهار آتش جنگل‌های ایلام بالگرد اعزام شد اما با توجه به شدت وزش باد نتوانست عملکرد موثری داشته باشد. از سوی دیگر فاصله نیز زیاد بود و خودروها نیز با مشکلاتی مواجه شدند. گاهی اوقات چاره‌ای جز استفاده از وسایل عادی برای مهار آتش باقی نمی‌ماند. بنابراین امکان دسترسی به منطقه حریق نیز بسیار مهم است و همیشه نباید موضوع را به کمبود امکانات ربط داد.

زمین بیمار است

وی افزود: ما با ستاد مدیریت بحران، جمعیت هلال‌احمر، سازمان جنگل‌ها و مراتع و نیروهای مسلح همکاری خوبی در مانورها داریم و تفاهم‌نامه چهارجانبه‌ای سازمان جنگل‌ها امضا می‌کند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به شعار روز جهانی محیط زیست اظهار کرد: "هفت میلیارد رویا و یک سیاره؛ با احتیاط مصرف کنیم"، شعار روز جهانی محیط زیست است. مطالعات نشان می‌دهد کره‌زمین براثر برداشت بی‌رویه منابع و آلودگی گسترده، بیمار و دچار مشکلات زیادی شده است.

ابتکار افزود: اگر یک سال از زمین در زمینه‌هایی مانند کشاورزی و صنعت استفاده و آن را آلوده کنیم، زمین برای بازسازی خود یک سال و نیم به وقت نیاز دارد بنابراین 6 ماه از زمین بیش از توان آن برداشت و آن را آلوده و تخریب می‌کنیم لذا بیش از 1.5 برابر از ظرفیت زمین استفاده می‌کنیم این عدد در ایران با توجه به قرار داشتن کشورمان در کمربند خشکی، گسترش شهرنشینی و... 3 تا 3.5 برابر است.

وی تصریح کرد: شعار «با احتیاط مصرف کنیم» مربوط به همه کشورهاست. در ایران مساله آب و انرژی بسیار مهم است و در هر دو زمینه الگوهای نادرستی در کشورمان وجود دارد که نیاز به بازنگری و تغییر در اصلاح احساس می‌شود.

دو رویداد بین‌المللی محیط زیستی

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه دو رویداد بین‌المللی محیط زیستی در پیش داریم، گفت: تدوین سیاست‌های توسعه پایدار که جایگزین اهداف توسعه هزاره می‌شود، یکی از آنهاست. 17 بند مربوط به آن در سطح بین‌المللی تقریبا نهایی شده است و شهریورماه سال جاری در مجمع عمومی سازمان ملل قطعی می‌شود که این کار خوشبختانه همزمان با تدوین برنامه ششم توسعه است. امیدواریم ملاحظات زیست محیطی و توسعه پایدار بخش مهمی از برنامه ششم باشد.

عواقب تولید گازهای گلخانه‌ای در ایران

ابتکار رویداد بین‌المللی دوم را توافقات جدید تغییرات آب و هوایی ذکر و اظهار کرد: گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوایی مساله بسیار مهمی است که اصلا مهار نشده است. گرمایش زمین پدیده بسیار نگران کننده‌ای برای جامعه‌جهانی است. تولید گازهای گلخانه‌ای در ایران نسبتا زیاد است. تقریبا از 20 سال پیش 85 صدم درجه افزایش دما داشته‌ایم که این عدد در ایران 1 تا 1.5 است، هر یک درصد افزایش موجب شش درصد افزایش مصرف آب در بخش کشاورزی و زیان 3 درصدی به تولید ناخالص ملی می‌شود.

وی با بیان اینکه ایران همواره نقش مهمی در مذاکرات بین‌المللی داشته است، گفت: تا پایان سال میلادی جاری در پاریس مذاکرات تغییرات آب و هوایی نهایی برگزار می‌شود. چالش بین کشورهای در حال توسعه و صنعتی است چون بخشی از گرما مربوط به فعالیت‌های کشورهای صنعتی از 60 سال پیش است.

معاون رییس جمهور با اشاره به گرد و غبار اظهار کرد: یکی از آثار خشکسالی، گرد و غبار است. این گرد و غبار کشورهای مختلف جهان از جمله چین و آسیای میانه را در بر گرفته است. در بانکوک پیشنهاد دادیم که گرد و غبار در سطح جهانی مطرح شود و این پیشنهاد مورد پذیرش قرار گرفت و موضوع گرد و غبار به عنوان یک معضل جهانی در دستور کار تفاهمات و اجلاس‌های بین‌المللی قرار می‌گیرد اما مشکل اصلی ما در منطقه جنگ و درگیری است که مانع از هرگونه توافق و عملیات اجرایی می‌شود.

ابتکار با بیان اینکه ما در 20 ماه گذشته مسیر دشواری را طی کرده‌ایم، اظهار کرد: اتفاق مهمی که رخ داده، تغییر نگرش جدی در ارکان مختلف دولت نسبت به بحث محیط زیست است و آثار آن را می‌بینیم.

فردا محیط زیست میزبان رییس جمهور

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: فردا میزبان رییس جمهور در دومین مراسم جامعه محیط زیست خواهیم بود.

لزوم برخورد با اشخاصی که به روشن کردن آتش‌ در طبیعت اقدام کنند

به گزارش ایسنا، ابتکار در پاسخ به اینکه مشکل اصلی آتش‌سوزی ایلام مدیریت بحران بوده است؟ گفت: برنامه‌های مانوری که انجام شده آمادگی و تمرین با آتش است و مساله اصلی هماهنگی بین دستگاه‌هاست. باید چندین دستگاه از جمله سازمان جنگ‌ل‌ها و مراتع، سازمان مدیریت بحران، نیروهای مسلح و نیروهای محلی را آماده و هماهنگ کنیم؛ البته مسوول مدیریت بحران در هر استانی، استانداری است و انتظار است این هماهنگی‌ها انجام شود.

وی ادامه داد: به هرحال آتش‌سوزی اتفاق می‌افتد و باید گفت روشن کردن آتش در فضای باز و محیط‌های طبیعی در تمام دنیا از جمله ایران ممنوع است اما برخی از مردم رعایت نمی‌کنند؛ البته لذت بردن از طبیعت جای خودش را دارد اما باید توجه کرد که روشن کردن آتش در طبیعت در زمان خشکسالی ممنوع است و باید پیشگیری کنیم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در این میان علاوه بر آمادگی دستگاه‌های ذی‌ربط مشارکت مردم هم لازم است، گفت: در آتش‌سوزی که اتفاق افتاد به علت بادهای شدید هلیکوپتر نمی‌توانسته به جنگل برود، البته پشتیبانی هوایی یکی از عملیات‌های اطفای حریق است و باید به اشخاصی که مشغول اطفای حریق هستند هم امدادرسانی کرد.

ابتکار در پاسخ به اینکه اگر اشخاصی اقدام به آتش‌روشن کردن در طبیعت کنند با آنها برخورد می‌شود یا خیر؟ گفت: اگر این افراد شناسایی شوند با آنها برخورد می‌کنیم. سال گذشته در استان گلستان به افراد متخلفی تذکر داده شد و اکنون هم اگر این اتفاق بیفتد برخوردهای لازم صورت خواهد گرفت.

عدم صدور پروانه صید و شکار چهارپا

وی درباره صدور پروانه صید و شکار هم برای افراد و هم گردشگران اظهار کرد: تاکنون هیچ پروانه صید و شکار چهارپا چه برای خارجی‌ها و چه افراد داخلی صادر نشده است. سیاست سال جاری را هنوز اعلام نکردیم اما سال گذشته سیاست ما ممنوعیت هرگونه پروانه شکار چهار پا بود به جز حیواناتی که آسیب‌رسان هستند. به عنوان مثال گراز در برخی مناطق به دام‌ها و کشاورزان آسیب می‌زند و جمعیت آنها زیاد است که برای شکار گراز در این مناطق پروانه صادر می‌کنیم.

معاون رییس جمهور ادامه داد: احتمالا امسال هم همین سیاست را خواهیم داشت اما صید پرندگان در برخی نواحی جنبه معیشتی دارد و مشروط بر اینکه جوامع محلی به حفاظت از آن منطقه کمک کنند، پروانه محدودی صادر می‌شود.

ابتکار ادامه داد: فریدونکار جزو مناطقی است که پارسال هم برای صید پرنده برای آن پروانه صادر کردیم اما متاسفانه از سال‌های قبل رویه‌ای در آنجا وجود دارد که دام‌گاه‌هایی ایجاد می‌کنند که با مقررات ما مغایرت دارد. سال‌ها این کار انجام می‌شده و برخوردی از سوی ماموران صورت نمی‌گرفته است اما اقداماتی را از سال گذشته شروع کردیم و امیدواریم با کمک خود مردم جلوی تخلفات و دام‌های غیرمجاز را بگیریم.

عواقب استفاده از آب شیرین‌کن‌ها برای خلیج فارس/علی‌الاصول مخالفتی با آب شیرین‌کن‌ها نداریم

وی در ادامه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با توجه به خشکسالی کشور از تکنولوژی شیرین کردن آب دریا استفاده نمی‌کنیم؟ گفت: در ایران موارد معدودی از آب شیرین‌کن‌ها را داریم که از چابهار شروع شد و چند مورد آب شیرین‌کن دیگر هم در حاشیه خلیج فارس فعال هستند ولی آنها هزینه‌های خاص خود را برای محیط زیست دارند به طوری که اکنون خلیج فارس 1.5 برابر نسبت به 20 سال گذشته، شورتر شده است.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: پس از ارزیابی‌های زیست‌محیطی و تایید سازمان، علی‌الاصول مخالفتی با آب شیرین‌کن‌ها نداریم اما باید گفت که راه‌حل مساله خشکسالی، مقاوم‌سازی جامعه است. همانطور که اقتصاد مقاومتی داریم باید کشاورزی هم مقاومتی باشد. باید یاد بگیریم که چطور آب را ذخیره و مدیریت کنیم و به مصرف برسانیم. باید روش‌های کنونی را اصلاح و به آب به عنوان کالای با ارزش‌تر از نفت نگاه کنیم.

مصرف 4600 لیتر آب برای تولید یک همبرگر

ابتکار با بیان اینکه برای تولید یک برگ کاغذ 10 لیتر و یک همبرگر 4600 لیتر آب مصرف می‌شود گفت: کسانی که می‌خواهند به محیط زیست کمک کنند اگر کاری از دست‌شان برنمی‌آید، حداقل گوشت کم مصرف کنند. در حال حاضر بسیاری از کشورها از اصلاح الگوی تغذیه بهره می‌گیرند تا مصارف خود را اصلاح کنند. بخش کشاورزی سال‌ها به این موضوع کم توجه بوده اما اکنون برای مدیریت منابع آب بخشی از سیاست‌های خود را تغییر داده است.

آب‌گیری سد گتوند به صلاح نیست

وی در ادامه در پاسخ به اینکه آیا دولت برای تخریب سد گتوند برنامه‌ای دارد؟ گفت: کارگروه خاصی با مسوولیت رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تشکیل شده و مشغول بررسی موضوع است از نظر ما آب‌گیری این سد به صلاح نیست و اگر قرار باشد هرگونه دخل و تصرفی صورت بگیرد باید تاییدیه سازمان دریافت شده باشد. در حال حاضر تخریب این سد موکول به تایید نهایی و ارزیابی کامل زیست‌محیطی است.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه ضمن تاکید بر اینکه ارزیابی زیست‌محیطی پروژه‌های عمرانی از اهمیت بسیاری برخوردار است، گفت: هرجا خلاف این قانون اتفاق بیفتد می‌توانیم به مراجع قضایی اعلام و فعالیت آن پروژه را متوقف کنیم. ما ناچار شدیم در برخی موارد این کار را انجام دهیم و در آینده اگر پروژه عمرانی ارزیابی زیست‌محیطی نداشته باشد طرح را متوقف می‌کنیم تا تاییدیه خود را دریافت کنند.

معاون رییس جمهور در واکنش به اینکه شما 10 سال گذشته هم مجوز احداث سد گتوند را صادر کرده‌اید گفت: مجوز احداث سد شرایطی داشته که رعایت نشده، بعدها هم مخالفت شد اما علی‌رغم مخالفت‌ها آب‌گیری از این سد انجام شد.

جلوگیری از شماره‌گذاری 5 خودرو

ابتکار در ادامه نشست خود در ایسنا، با اشاره به ضرورت کارآیی حکمرانی در حوزه محیط زیست گفت: اجرایی کردن قوانین و مقررات در حوزه محیط زیست در کشور از اهمیت زیادی برخوردار است. در دولت یازدهم در جای جای سخنان رییس جمهور، سفرهای استانی و فعالیت‌های او بر ملاحظات زیست‌محیطی جهت‌گیری‌هایی وجود دارد. در بسیاری از دستگاه‌ها سیاست‌های زیست محیطی جا افتاده است. به عنوان نمونه در حال حاضر از بنزین یورو4 در خودروسازی استفاده می‌شود و یا سال گذشته از شماره‌گذاری پنج خودرو جلوگیری کردیم.

وی افزود: در حال حاضر بنزین یورو4 در شهرهای بزرگ توزیع می‌شود و علاوه بر آن براساس تصمیم سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی هیچ طرحی اعتبار نمی‌گیرد مگر آنکه به حفاظت محیط زیست توجه کرده باشد. در شورای عالی حفاظت محیط زیست تاکنون دو جلسه برگزار شده است و امیدواریم جلسه سوم با حضور رییس جمهور برپا شود.

محیط زیست از نگاه دولت موضوعی فانتزی نیست

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در دولت یازدهم چهار لایحه مهم زیست‌محیطی به تصویب رسیده است، اظهار کرد: لایحه‌های هوای پاک، تالاب‌ها، حفاظت از خاک و ارزیابی زیست‌محیطی تصویب شده است و دولت برنامه ملی برای آلودگی هوا، گرد و غبار و مدیریت پسماند داشته که به تصویب رسیده و تامین اعتبار شده است. برای اولین بار برای تالاب‌های هامون، پریشان، بختگان، ردیف اعتباری خاص در نظر گرفته شده و حق‌آبه هور‌العظیم تامین شده است.

ابتکار اضافه کرد: رییس جمهور در سفر استانی خود بر حق‌آبه زاینده‌رود و گاوخونی تاکید می‌کند. این اتفاقات در حکمرانی و سیاست محیط زیستی بسیار مهم است. برای نخستین بار 3000 امتیاز سختی کار برای محیط‌بانان لحاظ شده است. این اتفاق مهم است. در واقع دولت یازدهم به محیط زیست به عنوان موضوعی فانتزی و بحرانی نگاه نمی‌کند بلکه رویکردی تخصصی، علمی و برنامه‌ای نسبت به آن دارد.

گرد و غبار علت ناسالمی هوای تهران بوده، نه خودرو و سوخت

وی درباره روزهای پاک سال گذشته و سال جاری اظهار کرد: سال گذشته از نظر وضعیت هوا نسبت به سال قبل از آن وضعیت بهتری داشتیم و موقعیت هشدار و اضطرار نداشتیم. براساس آمار حفاظت محیط زیست در 44 روز و براساس آمار شهرداری تهران 50 روز هوا سالم و پاک بود.

تاکنون نیز در سال جاری 12 روز پاک در تهران و حداکثر 12 روز ناسالم در پایتخت داشته‌ایم. گرد و غبار علت ناسالمی هوای تهران بوده و نه خودرو و سوخت. البته این صحبت به این معنی نیست که مشکل آلودگی خودرو و سوخت حل شده است. ما همچنان از خطوط تولید خودرو، تولید بنزین بازرسی می‌کنیم و در جهت کاهش آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور برنامه‌هایی داریم و از توسعه حمل و نقل عمومی در این شهرها حمایت می‌کنیم.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره پدیده گرد و غبار اظهار کرد: دولت در این زمینه مصوبه خوبی داشته و برخی از اعتبارات آن تامین شده است. سازمان جنگل‌ها و مراتع نیز از اعتبارات خود کار را آغاز کرده و به زودی در خوزستان جلسه‌ای برگزار می‌شود. هم سازمان حفاظت محیط زیست و هم سازمان مدیریت بحران پیگیر اجرای مصوبات هستند و اقداماتی در ستاد گرد و غبار انجام شده و ضوابط‌ها، روش‌ها و شیوه‌های تثبیت خاک، تدوین برنامه‌های ملی و استانی مورد توجه قرار گرفته است.

معاون رییس جمهور افزود: متاسفانه اجرای طرح‌های مربوط به گرد و غبار با همکاری کشور عراق فعلا متوقف شده البته در سفر رییس جمهور عراق به ایران این موضوع نیز مطرح و این کشور برای همکاری اعلام آمادگی کرد اما شرایط امنیتی عراق آنقدر بد است که به نظر می‌آید موفق به اجرای این توافق نشوند.

ضرورت مقاوم‌سازی شهرها در مقابل طوفان‌های گرد و غبار

ابتکار افزود: آموزش‌هایی از طریق وزارت بهداشت به مردم ارائه خواهد شد و شهرداری‌ها نیز اعلام آمادگی کرده‌اند. شهرها باید مقابل پدیده گرد و غبار مقاوم‌سازی شوند. خوشبختانه شهرداری تهران مصوبه‌ای را در این زمینه داشته است.

وی با تاکید بر ضرورت مقاوم‌سازی شهرها در مقابل طوفان‌های گرد و غبار اظهار کرد: به این منظور لازم است فضاهای عمومی فیلتر کافی داشته باشند تا بتوانند هوا را تصفیه کنند، علاوه بر آن در خانه‌ها از پنجره‌های دو جداره استفاده شود و آموزش‌ها و هشدارهای لازم به مردم داده شود همچنین اورژانس نیز آمادگی کافی در این زمینه داشته باشد؛ این اقدامات بخشی از مقاوم‌سازی در مقابل گرد و غبار است.