11 رویکرد تنفیذ از گذشته

تدبیر24»تنفیذ حکم ریاست جمهوری به عنوان مهر تاییدی بر رای مردم از سوی ولی فقیه یکی از مهمترین بند های اصل 110 قانون اساسی است که پس از انقلاب اسلامی به عنوان راهبردی نوین در مردم سالاری دینی پذیرفته شده است.
در این گزارش مهمترین محورهای مورد تاکید در احکام تنفیدِ دوره های گذشته مورد بررسی قرار گرفته است؛

** آغاز به کار دولت موقت با تفکر فراجناحی
در واپسین روزهای حکومت پهلوی «امام خمینی» بنیانگذار انقلاب در اقدامی هوشمندانه «مهدی بازرگان» از مخالفان سیاسی رژیم قبل را به عنوان رییس دولت موقت جمهوری اسلامی انتخاب کردند.
جلسه تنفیذ حکم بازرگان هفت روز زودتر از پیروزی انقلاب و در تاریخ پانزدهم بهمن سال 1357 برگزار شد.
مهمترین محور مورد تاکید بنایانگذار انقلاب در حکم تنفیذ بازرگان، جذب حداکثری در آن زمان بود. در بخشی از پیام بنیان گذار انقلاب آمده است: به موجب اعتمادی که به ایمان راسخ شما به مکتب مقدس اسلام و اطلاعی که از سوابقتان در مبارزات اسلامی و ملی دارم، جنابعالی را بدون در نظر گرفتن روابط حزبی و بستگی به گروهی خاص، مامور تشکیل دولت موقت می‏نمایم.
این انتصاب به‌عنوان اولین انتصاب رسمی پس از انقلاب اسلامی بود که در آن حکم تنفید برخلاف یازده دوره بعدی جنبه انتصابی داشت.

**توصیه به پاسداشت قانون
استعفای بازرگان و پایان کار دولت موقت موجب برگزاری نخستین انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ایران شد. در این انتخابات «ابوالحسن بنی صدر» توانست با کسب اکثریت آرا به عنوان نخستین رییس جمهوری کشور انتخاب شود.
در بخشی از حکم تنفیذ ریاست جمهوری وقت آمده است: از جناب ایشان می‏خواهم که مسئولیت خطیری که به موجب اراده ملت و بر اساس قانون اساسی به عهده ایشان گذارده شده است همچون امانتی الهی از آن پاسداری نمایند و به پیمان خود در مقابل خداوند تعالی و خلق وفادار باشند
یکی از اتفاقات ویژه تنفیذ حکم ریاست جمهوری بنی صدر بستری شدن بنیانگذار انقلاب در بیمارستان قلب تهران بود.

**تنفیذ رجایی و توجه به محرومان
رای 177 نفر از نمایندگان به عدم کفایت سیاسی بنی صدر موجب وداع زودهنگام وی با کرسی بهارستان شد. رییس‌جمهوری بعدی کشور «محمدعلی رجایی» بود که در انتخابات دوم مرداد 1360 به‌عنوان رییس‌جمهور انتخاب شد.
بنیانگذار انقلاب در حکم تنفیذ وی چندین محور را مورد توجه قرار دادند که مهمترین آن ها اصل بی طرفی در نظارت بر سه قوه و توجه به قشر های محروم جامعه بود.
در بخشی از متن حکم تنفیذ دومین رییس جمهوری منتخب مردم می خوانیم: در نظارت بر قوای ثلاثه، طرف حق را در نظر گیرند و در خدمت به خلق خدا، خصوصاً توده‏های مستضعف، احساس غرور و سرافرازی نمایند، که اینانند وفاداران به اسلام و هواداران جمهوری اسلامی. و امید است.
** سومین تنفیذ و انتخاب رییس جمهوری متعهد و مبارز
سال 1360 شاهد دو انتخابات ریاست جمهوری بودیم. در انتخابات دوم که پس از ترور رییس جمهوری وقت برگزار شد «آیت‌الله خامنه‌ای» توانست با اکثریت قاطع آرا (95 درصد آرا) به ریاست جمهوری انتخاب و 17 مهر 60 روز عید قربان در حسینیه‌ی جماران حکم تنفیذ خود را از دست امام خمینی (ره) دریافت کرد.
در بخشی از این حکم آمده است: خداوند متعال بر ما منت نهاد که افکار عمومی را برای انتخاب رییس جمهوری متعهد و مبارز، در خط مستقیم اسلام و عالِم به دین و سیاست هدایت فرمود. امید است با حُسن تدبیر و کمک قوای سه‏گانه و پشتیبانی ملت بزرگ، مشکلات یکی پس از دیگری رفع و احکام مقدس اسلام به طور دلخواه در سطح کشور اجرا گردد.
از اتفاقات ویژه این دوره برگزاری مراسم حکم تنفیذ دو رییس جمهوری در کمتر از چند ماه در سال 1360بود.

** تنفیذ چهارم و نخستین رییس جمهوری دو مرحله ای
با پایان دور اول ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای، ایشان در دوره‌ی چهارم انتخابات ریاست جمهوری هم نامزد شدند و توانستند با کسب بیش از 85 درصد آرا به سمت ریاست جمهوری ایران انتخاب شوند.
بنیانگذار انقلاب در حکم تنفیذ منتخب مردم نکاتی را مورد توجه قرار دادند که مهمترین محورهای آن دعوت از مسوولین به حفظ هوشیاری در مقابل دسیسه‌های بدخواهان انقلاب و قدرت‌های خارجی و منافقان داخلی بود.
حضرت امام پس از تنفیذ حکم ریاست جمهوری منتخب مردم در دوره چهارم ریاست جمهوری در سخنانی مسوولین کشور را به حفظ بیت‌المال، عدم پیروی از هوای نفس به عنوان عامل اصلی همه‌ی فسادها و همچنین پای‌بندی و رعایت صلاح اسلام و کشور در کارها توصیه کردند.
رییس جمهوری منتخب مردم در سال 1364 نخستین فردی بود که دو دوره متوالی حکم تنفیذ از دست بنیانگذار انقلاب دریافت کرد.

** پنجمین تنفیذ و تحولات سیاسی پس از امام (ره)
بعد از ارتحال حضرت امام در 14 خرداد 1368، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از سوی مجلس خبرگان رهبری به عنوان رهبر آینده‌ نظام اسلامی انتخاب شدند. در همین زمان انتخابات پنجمین دوره ریاست جمهوری در تاریخ 6 مرداد 68 برگزار شد و آقای هاشمی رفسنجانی توانست با94 درصد آرا مردمی به عنوان پنجمین منتخب مردم راهی پاستور شود.
در بخشی از حکم تنفیذ ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی آمده است: اینجانب رییس جمهوری منتخب را به رعایت تقوا و تداوم یاد خدا و حسن سلوک در ارتباط با مردم و به‌خصوص قشرهای ضعیف و محروم که صاحبان انقلاب و سربازانِ همیشه در صحنه‌ی آن می‌باشند و رعایت عزت و عظمت اسلام و استقلال سیاسی و اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی در تنظیم روابط خارجی توصیه می‌کنم.

** ششمین تنفیذ و تاکید بر عدالت اجتماعی
آیت الله هاشمی رفسنجانی بعد از به پایان رساندن چهارسال اول دوران ریاست جمهوری، برای دوره‌ی بعد یعنی ششمین دوره ریاست جمهوری هم نامزد شد. این انتخابات که در تاریخ 21 خرداد 72 برگزار و وی با 63 درصد آرا مردمی توانست دوباره به عنوان رییس‌جمهور ایران انتخاب شود.
در بخشی از حکم تنفیذ این دوره ریاست جمهوری آمده است: تنفیذ مادامی برقرار است که رییس‌جمهور در راه دفاع از اسلام ناب محمدی صلّی‏اللَّه‏علیه‏‌وآله و استقرار عدالت اجتماعی و تمسک به اصول پایدار انقلاب اسلامی گام بردارد.
واکاوی متن حکم تنفیذ ششمین منتخب مردم نشان از اهتمام رهبر انقلاب به عدالت اجتماعی و ضرورت ملاحظه شدن آن از سوی دولت وقت بود.

**تنفیذ هفتم و توجه به محرومان
با پایان یافتن دوره‌ دوم ریاست جمهوری آقای رفسنجانی، «سید محمد خاتمی» توانست با کسب اکثریتی بیست‌میلیونی به‌عنوان رییس‌جمهوری اسلامی ایران انتخاب شود.
تنفیذ حکم ریاست جمهوری حجت‌الاسلام والمسلمین خاتمی نیز در تاریخ دوازدهم مرداد ماه 76 انجام شد و پس از تنفیذ آرا ملت از سوی رهبر انقلاب به‌عنوان رییس‌جمهور منصوب شد.
در بخشی از حکم تنفیذ مقام معظم رهبری برای هفتمین منتخب مردم آمده است: لازم می‌دانم جناب رییس جمهور محترم و کسانی را که ان‌شاءالله در کنار و همکار ایشان خواهند بود، به این نکته توجه دهم که خدمت به ملت عظیم‌الشان ایران، افتخاری بزرگ و ابدی است.

** تنفیذ هشتم و توصیه‌های راه‌گشا
سیدمحمد خاتمی بعد از به پایان رساندن دوره‌ی نخست چهار‌ساله‌ ریاست جمهوری خود، برای دوره‌ی هشتم ریاست جمهوری نامزد شد و توانست در آن دوره با کسب 21میلیون رای به‌عنوان رییس‌جمهور ایران انتخاب شود.
رهبر انقلاب در حکم تنفیذ آقای خاتمی تاکید کردند: رییس محترم جمهور را به یاد خدا و اغتنام فرصت زودگذر و اخلاص در عمل توصیه می کنم و قدردانی از ملت و مراقبت از منافع ملی و اولویت دادن به نیاز قشرهای مستضعف و گرامی شمردن ارزش های والای دین و انقلاب را به ایشان متذکر می گردم و توفیق و هدایت و کمک الهی را برای ایشان و همه مسوولان کشور مسالت می کنم.
یکی از اتفاقات ویژه این دوره از مراسم تنفیذ، برگزاری این مراسم در روز یازدهم مرداد ماه بود زیرا تا پیش از این سه تنفیذ دیگر معظم له در روز دوازده مرداد ماه برگزار شد.

** نهمین تنفیذ و شعار عدالت اجتماعی
بعد از پایان چهار سال دوم ریاست جمهوری آقای خاتمی«محمود احمدی‌نژاد» شهردار وقت تهران توانست در نهمین دوره‌ انتخابات ریاست جمهوری با کسب 17میلیون رای به‌عنوان رییس‌جمهور انتخاب شود.
در بخشی از حکم تنفیذ ریاست جمهوری احمدی نژاد از سوی مقام معظم رهبری می خوانیم: رییس جمهور محترم را به توکل به خداوند قادر و اغتنام فرصت زودگذر و اخلاص در عمل و به کارگیری همه‌ی توان خود و بهره‌گیری از ظرفیت عظیم انسانی کشور در راه دستیابی به هدف‌های والایی که اعلام کرده‌اند، توصیه می‌کنم و کمک و هدایت الهی را برای ایشان و همه‌ی مسوولان کشور مسالت می‌نمایم.
مراسم تنفیذ این دوره از انتخابات ریاست جمهوری نیز در تاریخ دوازدهم مرداد ماه سال 1384 برگزار شد.

**تنفیذ دهم و تقدیر از حضور مردم
انتخابات ریاست جمهوری دهم در تاریخ 22 خرداد برگزار و محمود احمدی نژاد توانست بار دیگر با کسب اکثریت آرای مردم سکاندار قوه مجریه شود.
در بخشی از حکم تنفیذ مقام معظم رهبری در سال 1388 آمده است: حضور هشتادوپنج درصدی در پای صندوقهای رای در انتخابات اخیر، نشانه ای آشکار است از احساس دلبستگی و غیرت و اهتمامی که این ملت کُهن و پُرافتخار، به دسترنج سی‌ساله‌ خود میورزد و امید و آرزویی که به کمال و اعتلای آن و زدودن کاستی‌ها و کجی‌ها از آن در دل می پروراند.

** تنفیذ یازدهم و بلوغ سیاسی مردم
یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در روز 24 خردادماه سال 1392 با پیروزی «حسن روحانی» و تفکر اعتدال به پایان رسید.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در بخش از حکم تنفیذ حسن روحانی تاکید کردند: آن‌چه ملت ایران همواره و اکنون، از حضور انتخاباتیِ پرشور و بی‌تنش به دست آورده است، تنها نقش‌آفرینی در مدیریت کشور و برگزیدن و برکشیدن خدمتگزارانی تازه‌‌نفس برای دوره‌ ای تازه نیست، بلکه فراتر از آن، نشان‌دادن پختگی و بلوغ سیاسی‌ای است که اقتدار ملیِ او را با حکمت و عقلانیت درمی‌آمیزد و او را در افکار عمومی جهان، در رتبه‌ی والایی از عزت و شکوه می‌نشاند.