هزینه‌های یک‌ساله فوتبال

از چندین سال قبل که انتقادات زیادی نسبت به اداره فوتبال باشگاه‌های دولتی که متعلق به تمام اقشار جامعه است وارد شد، دولت‌های نهم، دهم و یازدهم، گام‌هایی را برای سبک کردن بار خود و خصوصی‌سازی تیم‌های فوتبال برداشتند اما این روند یا به نابودی تیم‌ها منجر شد و یا تیم‌ها بعد از خصوصی‌سازی به شکل‌های دیگری از اموال دولتی بهره بردند.

لیگ‌برتر شانزدهم با استناد به آمار و ارقام رسمی اعلام شده، گران‌ترین لیگ تاریخ فوتبال ایران بوده و هزینه سرسام‌آوری باواسطه یا بی‌واسطه توسط بخش‌های مختلف دولتی در آن انجام شده است. در این بین چند تیم هم با وجود داشتن مالکان دولتی از کمک نهادهای شهری مانند شهرداری‌ها استفاده کردند.

دولت و نهادهای دولتی در حالی اقدام به تیم‌داری در فوتبال کرده‌اند که هدف از آن ترویج ورزش و استفاده از پتانسیل‌های فوتبال برای فرهنگ‌سازی عنوان شده اما تا چه حد در این کار موفق بودند.

سازمان لیگ فوتبال ایران سال گذشته با انتشار قرارداد مربیان و بازیکنان از هزینه 164 میلیارد تومانی تیم‌ها در بحث عقد قراردادها خبر داد. اگر به این مبلغ هزینه برگزاری بازی‌ها و تنخواه‌ تیم‌ها را اضافه کنیم مبلغی بیش از 200 میلیارد تومان خواهد بود. از طرفی فدراسیون فوتبال هم سالانه حدود 14 میلیارد تومان برای کی‌روش و 10 میلیارد تومان هم برای تیم ملی هزینه می‌کند، با این مبالغ فوتبال ایران در یک فصل که حدود 9 تا 10 ماه به طول می‌انجامد، حدود 230 میلیارد تومان هزینه می‌کند.

230 میلیارد تومانی که اگر دلسوزانه و درست هزینه شود چه خدمات عمومی و فرهنگی که نمی‌شد با این مبلغ ارائه کرد. با یک حساب و کتاب کوچک می‌توان به نتایج عجیبی دست یافت. با این مبلغ می‌شد بیمارستان 200 تخته خوابه بسیار مدرن را ساخت که مردم از آن استفاده کنند. با همین مبلغ می‌شد چندین مدرسه خوب و مجهز را ساخت و یا برای چند صد نفر تولید اشتغال ایجاد کرد. البته فقط فوتبال شامل هزینه‌هایی دولتی نمی‌شود و در سایر ارگان‌ها چنین هزینه‌هایی می‌شود.

موضوع مهم این است که در هیچ کدام از کشورهای پیشرفته، دولت برای ورزش قهرمانی هزینه نمی‌کند. اگر هزینه‌ای هم انجام شود، در توسعه ورزش همگانی است. اگر فوتبال حرفه‌ای در ایران هم توسط بخش خصوصی اداره شود کسی نمی‌تواند نقدی بر هزینه‌های رایج وارد کند چون هر کسی اختیار پول خود را دارد اما درباره پول بیت‌المال حق با مردم است.

مشابه این کار را می‌توان در برنامه‌ریزی برخی از مدیران تیم‌ها و ارگان‌های دولتی در فوتبال دید. فدراسیون فوتبال پیش از بازی ایران و سوریه چندین هفته جلسات متعددی را به مدیریت محمدرضا ساکت برگزار کرد اما بعد از صرف وقت و هزینه‌های زیاد نتوانستند جشن صعود را برگزار کنند چرا که فیفا اجازه برگزاری چنین مراسم‌هایی را قبل و بعد از بازی رسمی نمی‌دهد. آیا فدراسیون فوتبال و مسئول روابط بین الملل این فدراسیون نمی‌توانستند پیش از برگزاری این جلسات هزینه بر، از فیفا استعلام بگیرند؟

بنظر می‌رسد تا زمانی که مدیران ورزشی اصلاح نشوند، قطعا امیدی به اصلاح ساختار فوتبال ایران هم نیست.