بوی یاس و کباب در نمایشگاه کتاب

تدبیر24: سالن یاس در بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب را شاید از آن جهت یاس گذاشته اند که دور تا دور این حیاط مصلی را درختان یاس و شکوفه های آن پوشانده و هنگامی که فارغ از شلوغی و سر و صدای بازدیدکنندگان رو به آسمان کرده و سر خود را بلند می کنی، احساس می کنی که رنگ شاد برگ های درختان یاس، طراوت و نشاط خاصی را تزریق می کند.

اما سالن یاس در حیاط یاس حکایتی دیگر دارد. سابقه این سالن به همین دو سه سال گذشته بازمی گردد که مسئولان نمایشگاه تصمیم گرفتند تا طرحی نو دراندازند و کتاب های جدید را به بازدیدکنندگان معرفی کنند. یعنی زحمت بازدید از تک تک غرفه ها را برای پیدا کردن یک کتاب کم کرده اند و شما که می خواهید به نمایشگاه بروید و کتاب های مورد نظر خود را بجویید، اطلاعات لازم را در کمترین زمان تقدیمتان می کنند.

رییس بیست وهفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب که معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم هست، راه اندازی سالن یاس را به تحقق دیپلماسی فرهنگی در این نمایشگاه گره زد.

سید عباس صالحی گفت: از جمله بسترهای نمایشگاه کتاب امسال ترویج دیپلماسی فرهنگی است و از این رو می توان به راه اندازی غرفه یاس و انتشار بانک اطلاعات مترجمان که زمینه تعامل با دیگر کشورها را در تمامی شاخه های نوشتاری و مکتوب مرتبط می کند ، اشاره کرد.

نمی خواهم بگویم سالن یاس همچون تافته ای جدا بافته از نمایشگاه است اما انصافا هم از نظر شکلی و هم از نظر محتوا با نمایشگاه کتاب تفاوت دارد.

متاسفانه این سالن را هر سال در مدل خیمه ای برپا می کنند و به همین دلیل فضای بسته و گرمای داخل سالن تحمل عرفه داران و بازدید کنندگان را کاهش می دهد درعین حال که گرما بهانه خوبی است برای آنکه مخاطبان نمایشگاه نیامده بروند!

تفاوت محتوایی سالن یاس از شبستان و بدنه اصلی نمایشگاه کتاب نیز در این است که سالن یاس، واقعا نمایشگاه است نه فروشگاه. به همین دلیل برخی افراد از این که در این سالن فروشی صورت نمی گیرد، شگفت زده می شوند.

رییس نمایشگاه یکی از تفاوت های این دوره را با سال های قبل راه اندازی سالن تخصصی یاس و تلاش برای ایجاد امنیت خاطر روانی خانواده های بازدید کننده عنوان می کند.

فرامرز بیجنوند کارشناس غرفه علوم اجتماعی در سالن یاس با اشاره به این که آخرین کتاب های منتشره در حوزه علوم اجتماعی در این غرفه به نمایش درآمده، گفت: اینجا به معنای واقعی آن، نمایشگاه است نه فروشگاه .

شاید اولین موضوعی که توجه هر بازدیدکننده ای را هنگام ورود به سالن یاس به سوی خود جلب می کند، بروشورهای رنگارنگی است که روی میزهای هر یک از غرفه ها خودنمایی می کنند.

موضوع این جزوه های چند برگی که نام بسته پیشنهادی برآن نهاده شده، بسته به غرفه ای است که از آن بازدید می کنید. مثلا وقتی در غرفه ادبیات سالن یاس با بسته های رمان خارجی، رمان ایرانی، آشنایی با غزل های عاشقانه و طنز ایرانی روبرو می شوید، دوست دارید از هر کدام یک نسخه بردارید.

زمانی که وارد سالن یاس شدم و این مجموعه های پیشنهادی را تورق کردم، مثل کسی که از هول حلیم توی دیگ افتاده باشد، از هر بسته پیشنهادی یکی برمی داشتم و در این اندیشه بودم که بعضی از این بسته ها ممکن است به کارم نیاید ولی می توانم از آن برای چاشنی مطالعه نوجوانان و علاقه مندان استفاده کنم.

در بدو ورود به غرفه ادبیات به سراغ مسئول آن رفتم و با توضیحات میرشمس الدین فلاح هاشمی به این نکته پی بردم که زحمات بسیاری برای برپایی این خیمه کشیده اند.

دبیر ادبیات مجمع ناشران انقلاب اسلامی گفت: این سالن به معرفی آثاری می پردازد که در سال 92 برای اولین بار چاپ شده و البته بخش ترویج این سالن به عنوان مهمترین بخش کتاب های مفید را در قالب بسته پیشنهادی در همه حوزه های روانشناسی، ادبیات، دین، علوم اجتماعی و سایر حوزه هایی که زیرمجموعه علوم انسانی است با چکیده به مخاطبان معرفی می کند.

فلاح هاشمی هم معتقد است موضوع جالب برای بازدیدکنندگان این سالن، نفروختن کتاب است و برخی از مخاطبان نمایشگاه پس از بازدید و آشنایی با کتاب های معرفی شده، پیشنهاد می کردند که در همین سالن هم کتاب به بازدیدکنندگان فروخته شود.

یک دانش آموز سال آخر دبیرستان که به دنبال چند کتاب می گشت، از شلوغ بودن سالن های شبستان گله کرد و گفت: اگر همین جا می توانستیم خرید کنیم، خیلی بهتر بود.

در حالی که همه ناشران در شبستان نمایشگاه کتاب مشغول فروختن آثار خود هستند، بسیاری از افراد دوست دارند اطلاعاتی درباره کتاب ها داشته باشند و سالن یاس بهترین مکان برای تشنگان کتاب است که درحدود 17 هزار عنوان کتاب را معرفی می کند.

بسیاری از مخاطبان ضمن بهره مندی مشاوره از کارشناسان غرفه های داخل سالن به داخل شبستان رفته تا کتابی را که معرفی شده تهیه کنند و به گفته فلاح هاشمی این کار بسیار بهتر از این است که ساعت ها در شبستان مصلی بگردند و کتابی را پیدا کنند.

فلاح هاشمی گفت: در بخش های مختلف این غرفه توضیحاتی درباره کتاب های فاخر و نویسندگان برتر و همچنین کتاب های پرفروش وعلت پرفروش شدن آنها داده می شود و افراد مورد مشاوره با این توضیحات، اطلاعات مفیدی درباره موضوع های مختلف به دست می آورند.

مسئول غرفه ادبیات سالن یاس در بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب در ادامه گفت: هر یک از کارشناسان مجمع ناشران انقلاب اسلامی سال هاست که در رشته های مختلف مانند رمان ، نقد و یادداشت نویسی برای کتاب ها قلم می زنند و لذا اشراف معقولی نسبت به کتاب های منتشره در سال های اخیر دارند.

به گفته این نویسنده و شاعر، کتاب هایی که از نیمه دوم 80 تاکنون منتشر شده در سامانه کارشناسی مجمع ناشران انقلاب اسلامی قرار می گیرد و برای هر کتابی یادداشتی نوشته می شود.

فلاح هاشمی تاکید کرد: کتاب هایی که مفید است و نیازسنجی شده، در قالب های مختلف مثل رادیو کتاب، سایت ها و خبرگزاری ها و روزنامه ها معرفی می شود.

هر چند دبیر ادبیات مجمع ناشران انقلاب اسلامی میزان استقبال بازدیدکنندگان از این غرفه را رضایت بخش می داند ولی این را هم می گوید که در یکی دو روز اول نمایشگاه، مردم کنجکاوانه سرکی به این مکان می کشیدند.

یکی از بازدیدکنندگان که به گفته ی خودش پای ثابت نمایشگاه کتاب است و برای اولین بار سالن یاس را می بیند، معتقد است که باید برای این سالن وقت بگذاری و با حوصله در میان کتاب ها بگردی.

منتظر شدم تا مشاوره یک کارشناس حوزه دین با بازدیدکنندگان به پایان برسد و نظرش را درباره مشاوره کتاب در این سالن جویا شوم. این خانم کارمند به دنبال کتاب هایی بود تا بتواند به خواهرزاده های خود که ساکن شهرستان هستند، هدیه دهد ولی نمی دانست چه کتاب هایی را انتخاب کند؟

وی از طرح مشاوره کتاب استقبال کرد و گفت: به دنبال غرفه کودک و نوجوان بودم که از این سالن سردرآوردم و یکی از کارشناسان سالن دراین باره که چه کتاب هایی برای کودکان و نوجوانان مناسب تر است مرا راهنمایی کرد .

این خانم نیز از جمله کسانی بود که می گفت: اگر این سالن در ابتدای نمایشگاه بود، بازدیدکنندگان بیشتری می توانستند از آن بهره ببرند.

سالن یاس را ترک می کنم درحالی که امیدوار بودم برای بار دیگر به این سالن بیایم و تا درهای بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب بسته نشده با غرفه های مختلف آن آشنا شوم. غرفه هایی که کتاب های مفید را در بیش از 50 حوزه علوم انسانی همچون روانشناسی، ادبیات کودک و نوجوان، علوم سیاسی، دین و فلسفه و کلیات معرفی می کند.

شاید این جمله فلاح هاشمی که می گفت بیشتر بازدیدکنندگان به این سالن با دست پر خارج می شوند، حاصل زحمات بسیار آن دسته از فعالان فرهنگی است که در برپایی این سالن تلاش کردند. البته اگر اطلاع رسانی درباره سالن یاس بهتر از این صورت می گرفت، تعداد بیشتری از آن استفاده می کردند.

احسان کریمخانی که مسئولیت هماهنگی سالن یاس را به دوش می کشد، درباره موقعیت این سالن گفت: با توجه به تبلیغات اندک هر بازدیدکننده پس از عبور از مسافت 16 هزار متری با این سالن روبرو می شود ولی من نیز معتقدم استقبال خوبی از این سالن شده است.

حال در انتهای این دیدار به یاد ماندنی یک پرسش بی پاسخ می ماند ؟ چه باید کرد ؟ در شرایطی که سالن یاس آخرین ایستگاه نمایشگاه کتاب تجلی بخش فعالیت های فرهنگی و پژوهشی برای اهالی مطالعه و فرهنگ است اما غرفه های مواد نوشیدنی ، خوراکی و تبلیغاتی جزو اولین ایستگاه هایی هستند که با هیاهو و ترفندهای تجاری بازدیدکنندگان را به سوی خود جذب کنند و بوی غذاهای فرنگی و کبابشان دل آنان را آب!


محمدرضا جعفر ملک