به كسر ثا و سكون يا و لام لغت عربي تخم و تخمه و خومه و به تركي پيلان افردي و در تنكابن گرگ جرواش و به فارسي بيد گياه نامند و گويند كه آن نوعي از حرشف است.
تدبیر24: ثيل(مَرغ) به كسر ثا و سكون يا و لام لغت عربي تخم و تخمه و خومه و به تركي پيلان افردي و در تنكابن گرگ جرواش و به فارسي بيد گياه نامند و گويند كه آن نوعي از حرشف است.
ماهيت آن: صنفي گياهي است كه در كنار آبها و راه و زمينهاي نمناك مي‌رويد و مفروش بر روي زمين و مخصوص به زماني نيست و شاخ‌هاي آن دراز و باريك و با گره‌ها و بندهاي بسيار و برگ آن بسيار ريزه و سرهاي آن تند و اندك صلب مانند صعتر و بر سر هر گرهي و بندي رسته و گل آن مابين سرخي و سفيدي و طعم گياه آن بي‌مزه و بيخ(ریشه) آن مادام كه تر و تازه است آن را مي‌خورند طعم آن شيرين بي‌مزه و با اندك حرافت(تیزی) و قبض و دواب آن را مي‌خورند و طعم گره‌هاي آن شيرين‌تر و صنف ديگر گره‌هاي آن عريض و نرم. و منبت(محل رویش) آن گفته‌اند در بابل بسيار است و در راه‌ها مي‌رويد.
طبيعت آن: سرد و خشك و با قوّت قبض و بيخ آن لذع(سوزاننده) و لطيف است.
افعال و خواص آن:
آشاميدن دم کرده یا جوشانده آن:
جهت دل پیچه، زخم های مثانه و سخت ادراری مفید می‌باشد.
دمکرده یا جوشانده ریشه آن:
جهت شکستن سنگ کلیه و زخم مثانه مفید می‌باشد.
و آب گياه آن:
به گزارش عصر طب،از نيم رطل (هر رطل معادل 409 گرم می‌باشد) تا يك رطل جهت رفع سموم اقسام مارها و سگ حارگزيده و سوزش ادرار و حبس شدن آن و همین‌طور در شکستن انواع سنگ‌ها، تب‌های گرم و بیماری سل به غایت مجرب است.
و ضماد ریشه آن:
جهت التيام جراحت‌هاي تازه و مادام كه خون‌آلود باشد و گزيدن حیوانات موذی و سمی نافع است.
ضماد خاكستر ریشه آن:
جهت قطع خون بواسیر (هموروئید) و تحليل ورم ها و خشکانیدن زخم ها به غایت نافع است.
و تخم آن:
به غايت ادرارآور است و جهت قطع قي و اسهال و ريختن مواد به معده و احشا و شکستن سنگ کلیه و مثانه و زخم آن مفيد است.
و قسم سیّم آن را چون در ظرف زجاجی(شیشه‌‌‌ای) بر آتش ملايم بسوزانند و در ظرف مس بسايند ضماد آن را جهت قطع خون بواسير مجرب شمرده‌اند و گويند زياده بر سه مرتبه احتياج نمي‌شود كه هر مرتبه نيم درم(هر درم معادل سه گرم) آن را بمالند و ضماد تازه آن با روغن گل بغايت ملين و منضج و محلل است.
ارسال به دوستان 
نسخه چاپی 
