نماینده، وکیل تام‌الاختیار یا مجری موکلین؟

  تدبیر24: صادق زیبا کلام-آیا یک نماینده مجلس در انجام وظایف خود از طرف موکلینش اختیار تام دارد یا اینکه باید طبق خواسته‌های آنان عمل کند؟ به این پرسش واقعا نمی‌توان پاسخ مشخص و دقیقی داد چرا که ممکن است نماینده‌ای در مجلس تصمیمی اتخاذ کند که مورد قبول موکلین او نباشد. این نماینده ممکن است به مردم بگوید اگرچه این تصمیم اکنون مورد موافقت شما نیست اما در آینده آثار مثبت خود را نشان خواهد داد. در این شرایط سوال دیگری مطرح می‌شود که یک وکیل باید چگونه تصمیم‌گیری کند؟ حالتی که می‌تواند وجود داشته باشد این است که یک وکیل صرفنظر از اینکه موکلین او اشتباه فکر می‌کنند و تصمیمات او به نفع آنان است عمل کند. اینها مواردی است که امکان پیش آمدن آن وجود دارد اما متاسفانه در جامعه ما چند مشکل اساسی وجود دارد. یکی از مشکلات اینکه در بسیاری از موارد وکلا می‌خواهند تنها رضایت حال موکلین خود را جلب کنند. این به اشکال مختلف دیده شده است مثلا نماینده‌ای تلاش می‌کند برای شهرستان کوچکی بتواند فرودگاهی ایجاد کند. بعد از راه‌اندازی فرودگاه و انجام چندپرواز عملا مشاهده می‌شود که فرودگاه راکد بوده و پروازی در آن صورت نمی‌گیرد. یا آنکه پروژه دیگری ساخته می‌شود در حالی که چندان به نفع مردم نبوده است. وقتی نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که انگیزه وکیل نه منافع بلندمدت مردم آن منطقه بوده و نه منافع کوتاه مدت آنها. تنها منفعت، جلب رضایت موکلین برای رای گرفتن در دور آینده مجلس بوده است. مشکل دیگر آنکه در بسیاری از موارد نمایندگان نمی‌توانند مستقل رفتار کنند. آنها گاه به گونه‌ای رفتار می‌کنند که مورد اشکال دستگاه‌های نظارتی قرار نگیرند و برای دور آینده مجلس بتوانند صلاحیت خود را احراز کنند. همه اینها در کار یک وکیل (نماینده مجلس) تاثیر می‌گذارد. سوال دیگری که ممکن است در اینجا پیش بیاید اینکه این مساله در خصوص دلواپسان به چه صورت است؟ تصور می‌رود بتوان دلواپسان را به دو گروه تقسیم کرد. گروه اول افرادی هستند که کاری به منافع عمومی ندارند و تنها به واسطه مصالح جناحی و سیاسی خود عمل می‌کنند؛ به عنوان مثال با توافق هسته‌ای مخالفت می‌کنند. اما گروه دوم اینچنین نیستند، آنها واقعا اعتقاد دارند که سایت فردو نباید تعطیل شود یا تعداد سانتریفیوژها تقلیل پیدا کند. اما اینکه چه تعدادی واقعا مخالف توافق وین هستند و چه تعداد از آنها از روی مصالح سیاسی عمل می‌کنند مشخص نیست چرا که دستگاهی برای سنجش این موضوع وجود ندارد. آنچه مسلم است اینکه بسیاری از‌ آنها برای آینده مملکت موضعگیری نمی‌کنند.