مسافري از هند

تدبیر24 :«سوشما سوارج»، وزیر خارجه هند، در حالی به تهران آمد که همین یک هفته قبل وزیر نفت و هیأت همرا‌هش از هند آمده و با مقامات ایران در راستای گسترش روابط اقتصادی خود گفت‌وگو کرده بودند. این‌بار وزیرخارجه آنها روابط دوجانبه با ایران را در دیدار با مقامات عالی کشورمان ازجمله حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، محمدجواد ظریف، وزیرخارجه و علی‌اکبر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت، بررسی کرد، روابطی که ریشه در سالیان دور دارد و اگرچه هیچ‌وقت غیردوستانه نبوده، اما فرازونشیب‌هایی داشته است. یکی از اصلی‌ترین چالش‌های فعلی ایران با هند مسئله بدهی‌های معوق نفتی است که در سفر هفته قبل وزیر نفت آنها مورد بررسی قرار گرفت.
انرژی، محور توسعه روابط
توسعه روابط با این کشور از اوایل دهه ١٩٩٠ و به دلیل وجود منافع اقتصادی، تکنولوژیکی، سیاسی و... آغاز شده است. مقامات دو کشور با دیدارها و گفت‌وگوهایی که صورت گرفت، فصل تازه‌ای را در مناسبات ایران و هند رقم زدند. دولت یازدهم نیز به گسترش روابط با هند توجه کرد و به‌همین‌‌دلیل ظریف بعد از توافق وین در جریان دومین سفر منطقه‌ای خود به هند رفت. روشن است ایران در دوران پساتحریم به‌دنبال افزایش مناسبات سیاسی و اقتصادی خود با دنیاست و در این میان از کشورهای شرق آسیا نیز غفلت نمی‌کند. رابطه با ایران برای هندی‌‌ها نیز حائز اهمیت است، چراکه کشورمان را باید دروازه ورود هند به آسیای مرکزی به حساب آورد اما اصلی‌ترین بخش از همکاری‌های ایران و هند در حوزه انرژی قابل تعریف است. سفر هفته گذشته «دارمندرا پرادهان»، وزیر نفت این کشور، به تهران نیز در راستای همین بخش از همکاری‌ها بود؛ سفری که به گفته ظریف در آن طرفین به درک مشترکی درباره چگونگي پيشبرد برنامه‌ها و توافقات رسیده‌اند.
کندی در  پروژه چابهار
هند و ایران هفته قبل در راستای افزایش همکاری‌های خود در بخش انرژی در دوران پس از لغو تحریم‌ها قراردادی را امضا کردند که شامل واردات نفت خام، احداث مجموعه‌های پتروشیمی و توسعه میادین گازی می‌شود. وزیر نفت هند در ملاقات با بیژن زنگنه مذاکراتی درباره افزایش واردات نفت هند از ایران داشت و قرارداد همکاری در زمینه صادرات نفت، فعالیت‌های پتروشیمی و توسعه میادین گازی نیز امضا شد. علاوه بر این، هیأت همراه او - هیأتی متشکل از مقامات شرکت‌های نفت و انرژی - نسبت به پروژه‌های نفت، گاز و پتروشیمی در ایران ابراز علاقه کردند؛ همکاری‌هایی که با توجه به آنچه پرادهان در کنفراس خبری مشترک با زنگنه گفت، ٢٠ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بندر چابهار است. آنها درحال‌حاضر یک خط اعتباری بیش از صد میلیارددلاری برای ساخت اسکله در چابهار باز کرده‌اند. البته سرمایه‌گذاری هندی‌ها می‌تواند در پروژه‌های مواصلاتی نیز صورت گیرد. آن‌طور که ظریف دیروز در دیدار با همتای هندی خود گفته بود، زمينه حضور و مشاركت سرمايه‌گذاران هندي در پروژه‌هاي مواصلاتي مختلف فـراهم است.
ظريف با ارزيابي آخرين وضعيت پروژه چابهار نیز گفت:« پروژه راهبردي همكاري‌هاي ايران و هند در بندر چابهار به‌كندي اجرا مي شود و با توجه به تأثير پروژه چابهار در تقويت محورهاي ريلي، جاده‌اي مواصلاتي و ترانزيتي در مناطق آسياي ميانه و مشترك‌المنافع و چين، انتظارمان برداشتن گام‌هاي بلندتري در جهت تحرك‌بخشيدن به همكاري‌هاي مواصلاتي و ترانزيتي به‌منظور تقويت فرايند تجارت و اقتصاد در كل منطقه است».
وزیر خارجه هند نیز دیروز با اشاره به این سفر گفت: «سفر وزير نفت هند نتايج خوبي در راستاي حل مسائل فی‌مابين و شناسايي ظرفيت‌هاي جديد در زمينه انرژي و سرمايه‌گذاري مشترك در حوزه پتروشيمي و اجراي پروژه گازي «فرزاد بي» توسط هند فراهم كرد. دهلي نـو علاقه‌مند است درباره سازوكارهـاي جديد در چارچوب منافع مشترك و انعطاف‌پذيري طرفين در اين پروژه‌ها نقش بيشتري داشته باشد».
تسریع آزادی زندانیان ایرانی
سفر وزیرخارجه این کشور و هیأت بلندپایه سیاسی و اقتصادی همراهش به تهران نشانه مثبتی است که ثابت می‌کند روابط  ایران و هند در عرصه سیاست و اقتصاد هم‌زمان با هم در حال توسعه است. ظریف در دیدار با او علاوه بر همکاری‌های اقتصادی، از گسترش همكاري‌هاي دفاعي و امنيتي دو كشور استقبال و برقراري صلح و امنيت در منطقه در پرتو چالش‌هاي دو كشور را مفيد ارزيابي كرد. همتای هندی او نیز خواستار همكاري‌هاي دفاعي و امنيتي بين دو كشور بود و گفت: «ما علاقه‌منديم رايزني‌ها و همكاري‌هاي بين دهلي نو و تهران را در عرصه‌هاي دفاعي و امنيتي بيش‌ازپيش گسترش دهيم». وزیر امور خارجه کشورمان همچنین درباره زندانيان ايراني در هند ابراز اميدواري كرد زمينه آزادي زندانيان ايراني در چارچوب رايزني‌هاي جاري مابين مقامات دوكشور تسريع شود.
سوشما سواراج، وزير خارجه هند، نیز با اشاره به روابط رو به جلو و نتايج به‌دست‌آمده در اجلاسيه كميسيون اقتصادي دو كشور، گفت: «هند آمادگي دارد براي ايجاد تسهيلات صدور رواديد براي صاحبان و شركت‌هاي اقتصادي و توريست‌ها، زمينه‌هاي جديد را مورد بحث و تبادل‌ قرار دهد». وزرای خارجه دو کشور در این دیدار درباره آخرين وضعيت و ديدگاه‌هاي خود پيرامون تحولات افغانستان، سوريه، عراق و ديگر مسائل بين‌المللي تبادل‌نظر کردند.
وزیر خارجه هند عصر دیروز با علی‌اکبر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز دیدار کرد. ولایتی نیز در حاشیه این جلسه در جمع خبرنگاران به حوزه‌های همکاری ایران و هند اشاره کرد و با بیان اینکه در بخش‌هایی که برای امنیت منطقه و همکار‌ی‌های منطقه‌ای بسیار اهمیت دارد تفاهم‌هایی با وزیر امور خارجه هند داشته‌ایم، گفت: «قبل از این سفر نیز هیأت‌های مختلفی بین دو کشور در تردد بوده‌اند و زمینه‌های این تفاهم‌ها را فراهم کرده‌اند». او همچنین با بیان اینکه احتمال دارد به‌زودی شاهد سفر نخست‌وزیر هند به ایران باشیم، تأکید کرد: «ارتباط با هند جزء مصادیق مهم و ارزشمند برای عملی‌شدن نگاه استراتژیک به شرق است».
سرفصل همکاری‌های منطقه‌ای
حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان نیز روز گذشته میزبان وزیر خارجه هند بود و با اشاره به پیشینه روابط دو کشور که سرمایه بزرگی در توسعه همکاری‌ها به حساب می‌آید، گفت: «با توسعه بندر چابهار، هند تا آسیای مرکزی، قفقاز و افغانستان پیوند می‌خورد و این طرح عظیم سرفصلی نوین در همکاری‌های مشترک و چندجانبه میان تهران- دهلی‌نو و سراسر منطقه است». او به توانمندی‌ها و امکانات ایران و هند اشاره کرد و گفت: «تهران و دهلی نو منافع مشترک فراوانی دارند و می‌توانند ضمن توسعه راهبردی روابط اقتصادی، در حوزه سیاسی و موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی نیز همکاری‌های گسترده‌ای داشته باشند». رئیس‌جمهوری سفرهای اخیر مقامات دو کشور را‌ دارای نقش مهمی در توسعه همکاری‌ها توصیف کرد و با تأکید بر اینکه اقتصادهای ایران و هند مکمل یکدیگر هستند، گفت: «ایران قادر است منبعی مطمئن در تأمین انرژی مورد نیاز اقتصاد روبه‌توسعه  هند باشد». روحانی ابراز امیدواری کرد در جریان دیدار مسئولان عالی‌رتبه ایران و هند، دو کشور در عرصه موضوعات دوجانبه و منطقه‌ای و به‌ویژه بحث تروریسم که منطقه با آن درگیر است، رایزنی‌ها و همکاری‌های خود را تقویت کنند.
وزیر خارجه هند نیز در این دیدار با تأکید بر اینکه هندوستان خواهان توسعه و تقویت همکاری‌ها با جمهوری اسلامی ایران در تمام زمینه‌هاست، گفت: «هندوستان به عنوان یک اقتصاد نوظهور و نیازمند انرژی،  خواهان بنای رابطه‌ای مبتنی بر هم‌گرایی با نتیجه برد – برد برای هر دو کشور است و این روابط باید فراتر از همکاری‌های تجاری تعریف شود».
منبع: شرق