تدبیر24: با مراجعه به سايت سازمان شفافيت بين‌الملل و گشت در ميان آمار و ارقامي كه اين سازمان در باب فساد منتشر كرده، مي‌توانيم به رتبه كشورمان در موضوع فساد و مبارزه با آن پي ببريم. بنا به ادعاي اين سازمان، ايران در سال ۲۰۱۵ ميلادي در رتبه ۱۳۰ قرار دارد. اين در حالي است كه سومالي به عنوان كشوري كه در بدترين وضعيت از لحاظ فساد به سر مي‌برد، در رتبه ۱۶۷ قرار دارد. فاصله ۳۷ رتبه‌اي با فاسدترين كشور در جهان، بيش از حد تصور براي جايگاه بين‌المللي ايران اسف‌بار است. مضاف بر اينكه، در سال‌هاي اخير افشاي مفاسد اقتصادي نظير اختلاس چندهزار ميلياردي، حقوق‌هاي غيرمتعارف و املاك نجومي شهرداري، حكايت از آن دارد كه اين قصه سر دراز دارد و مبارزه با فساد، نه عزم يك يا دو دولت، بلكه همتي ملي را مي‌طلبد. در اين ميان، صادق زيباكلام، فعال سياسي اصلاح‌طلب و استاد دانشگاه، در نامه‌اي سرگشاده به رئيس‌جمهور، به بحث در باب فساد پرداخته و اقتصاد دولتي را ريشه مفاسد اقتصادي معرفي مي‌كند!
مشکل کجاست؟
در نامه زيباكلام خطاب به روحانی آمده است:«در آخرين سخنراني‌تان براي چندمين‌بار به گونه‌اي بسيار قاطع سخن از ضرورت مبارزه با فساد به ميان آورديد. با اين تفاوت كه براي نخستين‌بار ضرورت ريشه يابي فساد را مطرح فرموديد و اينكه بدون پرداختن به اسباب و علل عميق‌تر به وجودآمدن فساد، نمي‌توان با صرف گرفتن، زدن و بستن اميد چنداني به پيشرفت در از بين بردن آن داشت.
هنوز سخنانتان در فضا بود كه موضوع فساد در «صندوق فرهنگيان» مطرح شد و هنوز كم وكيف پرونده اين مورد جديد روشن نشده بود كه باز خبر ديگري آمد. اين‌بار پاي شهرداري و برخي از اعضاي شوراي شهر به ميان آمده بود البته در اين فقره چون پاي «خودي‌ها» در ميان است سر و صدايي كه براي «فيش‌هاي حقوقي» به راه افتاد، اتفاق نخواهد افتاد و برعكس سعي خواهد شد تا موضوع جمع وجورشود. من فرضم بر آن است كه جنابعالي درباره معضل عظيم فساد صادق هستيد و واقعا آنگونه كه فرموديد به دنبال اسباب و علل به وجود آمدن و ريشه يابي آن هستيد.» تصور مي‌كنم جنابعالي هم با بنده هم راي باشيد كه حجم مفاسد اقتصادي آنقدر در جامعه زياد شده كه كمتر هفته‌اي مي‌گذرد كه در آن خبر يك فساد اقتصادي جديد بيرون نيامده باشد. جوامع پيشرفته كه جاي خود را دارند، آيا در هيچ جامعه هم رديف خودمان هم آمار مفاسد اقتصادي حتي نزديك به آمار مفاسد اقتصادي در ايران مشاهده مي‌شود؟ جنابعالي بالاترين خدمتي كه در مبارزه با فساد مي‌توانيد بکنید آن است كه از جايگاه رئيس‌جمهور كشور اين پرسش ابتدايي و ساده را مطرح فرماييد كه «ما را چه مي‌شود كه اينقدر مفاسد اقتصادي درجامعه مان عموميت پيداكرده است؟» ... آيا در كشورهاي ديگر هم اين همه دستگاه، سازمان، نهادهاي مراقبتي، حفاظتي، حراستي، بازرسي، نظارتي، تعزيراتي و... كه در نظام ما براي كنترل و مراقبت تشكيل شده، وجود دارند؟ آيا در جوامع ديگر هم اين همه دقت، وسواس، بررسي، موشكافي و رسيدگي‌هاي عقيدتي، سياسي، اخلاقي و اطلاعاتی كه ما در جريان انتصاب، انتخاب، استخدام و گزينش مديرانمان به‌كار مي‌بريم، اساسا وجود دارند و اعمال مي‌شوند؟ مي‌دانيم كه پاسخ به همه اين پرسش‌ها منفي است... مع ذالك نه اين همه فساد در جوامع شان وجود دارد، و نه مديران‌شان اين همه مثل ما خطاكار و كج دست از آب درمي‌آيند.
دليل اين حجم فساد چيست؟
جناب دكتر روحاني بزرگوار، بزرگ‌ترين گامي كه در جهت مبارزه با فساد و به قول خودتان «ريشه يابي» آن مي‌توانيد برداريد، طرح همين پرسش ساده است كه «ما را چه مي‌شود كه اين همه فساد در جامعه مان به وجود آمده؟»... شايد اگر جنابعالي اين پرسش را مطرح نماييد سرانجام موفق به اين كشف بزرگ شويم كه ريشه فساد نه در آب ايران است نه در خاك آن؛ نه ما ايراني‌ها بيشتر از ديگران تمايل به فساد داريم و نه مشكل در توطئه‌هاي دشمنان است و نه در نبود قوانين و مقررات. مشكل در نظام اقتصادي بيمار و ناكارآمد دولتي حاكم بر كشورمان است. ظرف ۲۵۰ سالي كه از انقلاب صنعتي و شكل گرفتن اقتصاد آزاد مي‌گذرد تا به امروز حتي محض نمونه يك اقصاد دولتي موفق نتوانسته ظاهر شود. اقتصاد ناكارآمد دولتي هم نخواهد توانست استثنايي بر اين قاعده تاريخي شود...
راهكار آيت‌ا... هاشمي چه بود؟
بيست وهفت سال پيش جناب هاشمي‌رفسنجاني كه قدرت و اقتدارشان بسي بيش از جنابعالي مي‌بود و به علاوه، مخالفينشان هم به همان نسبت از مخالفان امروزي شما كم عده و عده‌تر مي‌بودند، با يك عزم و اراده راسخ به سوداي تخريب اقتصاد درمانده دولتي كشور كه آن روز يك صدم فساد امروزي هنوز در آن ظاهر نشده بود، وارد پاستورشدند. اما هنوز به نيمه راه رياست‌جمهوري‌شان نرسيده بودند كه مجبور شدند سوداي اقتصاد آزاد آدام اسميت را از سر به‌در كنند و به همان «سازندگي» بسنده نمايند. احتمال موفقيت جنابعالي در دست به گريبان شدن با ريشه‌هاي عميق تر مفاسد اقتصادي و جايگزين‌نمودن اقتصاد فاسد دولتي ايران با اقتصاد آزاد آدام اسميت يقينا و به طريق اولي از آقاي هاشمي‌رفسنجاني هم به مراتب كمتر است.
چرا مي‌نويسم؟
مي ماند اين پرسش كه پس چرا مي‌نويسم و اميدم به چيست؟ مي‌نويسم چون اميدم به حضرت باريتعالي است. مي‌نويسم تا جنابعالي را وادار نمايم تا مرتبه بعدي كه در تلويزيون ظاهر شديد، به اين پرسش پاسخ دهيد كه چرا روز به روز داريم بيشتر و بيشتر در فساد فرومي‌رويم...
منبع: آرمان
ارسال به دوستان 
نسخه چاپی 
