تدبیر24:آرمین
عرب - با حضور شبکه های
اجتماعی متفاوت و نرم افزارهایی مانند وایبر ، لاین و ... فیسبوک شبکه اجتماعی است
که به نظر می رسد همچنان بیشتر توجه ایرانیان قرار گرفته و برخی زندگی دوم که چه
عرض کنم ، زندگی اصلیشان در این فضا میگذرد ، به هر تقدیر داشتن حوزه عمومی و
مکانی برای تبادل افکار و ... به هیچ روی بد نیست و حتی کارکردهای مثبتی نیز می تواند با خود داشته باشد.
می توان در فضای مجازی
( چون فیسبوک ) همدلی و همیاری داشت اما این مانند شمشیری دو لبه است و میباسیت به
شدت مراقب شیوع تهمت ، برچسب زنی ، نفرت و شایعات بود که به طور مثال پاسخگویی به
اتهامی که در فضای مجازی مطرح شده به هیچ عنوان آسان نیست و همچنین می تواند به
گسترش دیدگاههای افراطی و خصمانه دامن زند.
متاسفانه در فیسبوک
شایعه به شدت رواج دارد و کاربران بی درنگ و بدون کمی تامل و تعقل به نشر مطالب
میپردازند ، فرهنگ کپی و پیست در فیسبوک به شدت رواج دارد و حالا جدای از این نشر
و کپی و اشتراک گذاری برخی برای به شدت بر شایعه پا فشاری میکنند و اگر واضح گشت
که آنها اشتباه میکنند به دنبال نظریه هایی مانند تئوری توطئه میروند نمونه این را
می توان در شایعه پایان دنیا که کمی پیش شدت یافته بود دید که ایرانیها در حرکتی
خودجوش پس از گذشتن از روز و ساعت مطرح شده در شایعه حمله به پیج ناسا بردند و
چنانچه در کمتر از 2 ساعت صدها کامنت توهین آمیز و زشت در این صفحه نوشتند که
بسیار حرکت توهین آمیزی بود و جالب آنکه ناسا از چندین روز پیش خود نیز عنوان کرده
بود که این یک شایعه ای میباشد و پایان دنیا خرافه و شایعه ای بی اساس بیش نیست .
به هر روی هر چه با
خود فکر کردم نتوانستم دلیلی عقل پسند برای این حرکت بیاورم . اما در این فضا شاهد
مسائلی دیگری هستیم و شاید پر رنگترین آن دروغ باشد ، در مجموع اگر بخواهیم رصدی
در این شبکه داشته باشیم ( بر طبق اظهارات خود اشخاص صاحب پروفایل در فیسبوک )
اغلب ایرانیان به چند زبان دنیا سخن می گویند ، همه قانون مدار و اهل مدارا و
تسامح هستند چنانچه در فیسبوک فمینیست و انسانهای صلح جو و دموکرات بسیار داریم ،
با توجه به این اظهارات به گمانم استاد ارجمند دکتر پرویز پیران بیراهه میگفت که : ایرانی
جماعت 10 جلد کتاب در مورد دموکراسی میتونه بنویسه اما نقطه آخرش رو که بزاره با
فغانی یا عربده ای مردانه میگه : " زن این چایی من کووووو ؟ " !!! خوب
آرمانشهر اگه دست یافتنی نیست ، ادا اطوار و تقلیدش که جایز است ، از قدیم گفتن
فرض محال که محال نیست. بیشتر افراد در فسیبوک دارای تحصیلات عالیه از بهترین
دانشگاهای ایران و جهان هستند و همگی اشراف کامل بر فلسفه و مصادیق روشنفکری دارند
و بسیاری از موارد دیگر که فرصتی برای بازگو کردن آن نیست . به هرروی با توجه به
این مدارا نمی دانم این مریخی ها از کجا وارد این شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک و اینستاگرام می شوند و
شروع به فحاشی و تهمت به اجنبی هایی مانند مسی ، یا همین اواخر هنرمند بومی
کشورمان هانیه توسلی ( در ماجرای مرگ ناراحت کننده مرتضی پاشایی ) می کنند.؟
به هر روی گمان می رود
که حوزه عمومی در ایران بیشتر مشابهت به حوزه خصوصی و بازتولید نوعی فردگرایی است
و افراد فعال در این شبکه به دلیل محدودیت هایی در زندگی خارجی و واقعی، به واقعی ساختن
زندگی مجازی پرداخته اند و عنصر تخیل را به همراه اضافه کردن آرزوهایی چند، به
تخیل میپردازند ؛ تخیل که نقش عمده ای در فضاهای مجازی مانند فیسبوک یا حتی نسخه
های ایرانی اش همانند کلوب دات کام بازی می کند از هر قید و بند جسمانی و اجتماعی
در این فضا آزاد است و به کنشگران فضای مجازی اجازه می دهد خود و دنیا را به هر
شکلی که دوست دارند مجسم سازند. اضافه بر این، کنشگران می توانند با دیگران فارغ
از جنسیت، نژاد، ملیت، زبان و دین ایشان تعامل کنند. دسترسی به فضای مجازی در همه
جا از خانه و محل کار تا فرودگاه ها، رستوران ها ، هتل ها و کافی شاپ ها این امکان را برای
کاربران این فضا فراهم می آورد تا با صرف هزینه نسبتا اندکی در این بهشت خیالی سیر
و سیاحت کنند بی آنکه مجبور به افشای هویت واقعی خویش باشند. گمنامی، آسیب پذیری
را کاهش می دهد و به کاربران اجازه می دهد با آسودگی خاطر به میل خود عمل کنند.
از سوی دیگر، عادت به
خیال پردازی می تواند تمایز خیال و واقعیت را کمرنگ سازد. وبگردی از برخی جهات به
مصرف مواد مخدر شباهت دارد. هر دو دسترسی آسان به لذت را ممکن می سازند، لذتی که
اغلب مبتنی بر واقعیت های مجازی است. در هر دو مورد، حاصل امر چنان اغواگر است که
می تواند افراد را به طرز خطرناکی به این کار معتاد سازد.
شخص معتاد هر بار
مقدار بیشتری از ماده مخدر را می طلبد ولی ارضای خاطر برای او و حتی اطرافیان اش
هر بار پر هزینه تر از پیش می شود چرا که آستانه تحملش بالا
می رود. نیاز برآورده نشده به مواد مخدر و وبگردی می تواند فرد را به شدت دچار
تشویش سازد. مواد مخدر، مراکز لذت در مغز و وبگردی، مراکز لذت در ذهن را به طور
مصنوعی تحریک می کنند. تحریک مصنوعی ممکن است آسان و ارزان به نظر رسد ولی برای
معتادان هزینه ای گزاف در پی دارد. خطر اعتیاد به مواد مخدر آشکار و شناخته شده
است زیرا می توان ابراز نمود که نسبتا اقلیتی از مردم آن را مصرف می کنند ولی اکثر
مردم کاربر اینترنت هستند و خطر اعتیاد به فضای مجازی و ناتوانی در تمیز واقعیت از
مجاز چندان آشکار نیست. هرگاه کاربری نتواند بین جهان مجازی و واقعی تمایز گذارد
در معرض خطر اعتیاد به وب قرار گرفته است.
به هر روی بهتر است که
فرهنگ سازی مناسبی در مورد این فیسبوک داشت به طور مثال انجمنهای دولتی یا NGO ها
یا همان سمن ها و ... پیشدستی فرمایند و سرمایه گزاری فرهنگی در این شبکه ها
نمایند و پر واضح است که نباید از نقش تحصیلکردگان و دانشگاهیان چشمپوشی کرد .
ارسال به دوستان 
نسخه چاپی 
عالی بور مرسی 
