نکاتی مهم برای حمام کردن نوزاد

تدبیر24: دکتر مهتا فاطمه بصیر در خصوص استحمام نوزاد پس از تولد گفت:نوزادی که بدنیا می‌آید، در ابتدا زمان 4 تا 6 ساعت تطبیق با محیط می‌گذارند در این مرحله تطبیق با محیط خارج از رحم در نوزاد به دلیل آنکه دمای بدن نوزاد در این مرحله تغییر می‌کند تنفس او کند و تند می‌شود، ریه به دلیل آنکه در داخلش آب بوده و فعالیت نداشته، همچنین خون اکسیژن‌دار از طریق بندناف از مادر به نوزاد می‌رسیده و سیستم متابولیکی او در حال تغییر است، به همین دلیل توصیه می‌شود در این فاز 4 تا 6 ساعته که نوزاد وضعیتی کم ثابت دارد با عملکردی خاص من‌جمله استحمام نوزاد این وضعیت را به هم نزده تا تعادل سیستم متابولیکی نوزاد به هم بخورد. این فاز تطبیق برای برخی نوزادان تا یک روز نیز به طول خواهد انجامید.

وی ادامه داد: البته استثناهایی نیز در این مورد وجود دارد که شامل نوزادی می‌شود که مادران آنها بیماری‌های خاصی مانند هپاتیت B، ایدز و این قبیل بیماری‌ها که از طریق خون سرایت می‌یابند را داشته باشند، در این صورت بلافاصه پس از تولد نوزاد سریعا باید ترشحات و خون روی بدن نوزاد حتی با پارچه‌ای تمیز و استریل از بدن نوزاد پاک شود تا بیماری به نوزاد انتقال پیدا نکند.

فاطمه بصیر خاطرنشان کرد: در بدو تولد فقط کافی است ترشحات و خون از بدن نوزادان با پارچه‌ای نرم و تمیز پاک شود تا از بیماری‌های عفونی یا بیماری‌هایی که از طریق خون سرایت می‌یابند و ممکن است مادر به این بیماری‌ها مبتلا باشد، اما اطلاعی نداشته باشیم به نوزاد انتقال پیدا نکند.

وی ادامه داد: همچنین برای جلوگیری از عرق‌سوز شدن نوزاد هرگز از پودربچه استفاده نشود، این در حالی است که خیلی از مادران گذشته که حال مادربزرگ شده‌اند اصرار به استفاده از پود بچه دارند که این امری بسیار نادرست می‌باشد، بلکه برای جلوگیری از عرق جوش شدن باید هر روز بدن نوزاد با آب خالی شستشو داده شود و به دلیل آن بدن نوزادان بسیار خشک می‌باشد با یک روغن گیاهی مثل روغن بادام شیرین بدن نوزاد را روزانه ماساژ داده شود.

وی یادآور شد: برای استحمام نوزادان به دلیل خشکی بیش از حد پوست آنها هفته‌ای بیش از 2 یا 3 بار از صابون بچه یا شامپوی بچه استفاده نشود و نیز تا یکسال اول پس از تولد نوزادان بهتر است برای شستشوی نوزاد از شامپو بچه برای سر و بدن نوزاد استفاده شود.

متخصص نوزادان و کودکان گفت: در نوزادی که بندناف آنها هنوز نیفتاده استف بهتر است استحمام به صورت شستشو به کمک دستمالی تمیز و یا ترجیحا شستشو به کمک روش انجام شود و پس از افتادن بندناف می‌توان بدون هیچ خطری نوزاد را در آب غوطه‌ور کرد.

وی افزود: البته د برخی منابع و حتی در برخی منابع خارجی نوزاد را حتی با وجود بندناف در آب غوطه‌ور می‌کنند، اما به دلیل آن که ترس از آن وجود دارد که نوزاد را در آب ناپاک غوطه‌ور کنند و برخی نیز از عفونت زخم بندناف نگران هستند، توصیه می‌شود که از آب جاری استفاده شود، این در حالی است که در حال حاضر حتی در کشور ما نیز بسیاری از نوزادان در آب بدنیا می‌آیند و این یعنی که نوزاد از بدو تولد در آب غوطه‌ور می‌گردد، اما استفاده از دوش ایمن‌تر است و نگران کننده نیست.

وی ادامه داد: پس از استحمام نیز می‌باید نوزاد در صورتی که زخمی در این ناحیه وجود ندارد، به راحتی می‌توان محل زخم را با حوله تمیز خشک کرد، اما در صورت زخم و خونریزی پزشک نوزاد حتما دارو و کرم برای ترمیم آن تجویز خواهد کرد تا از عفونت بندناف جلوگیری شود، زیرا عفونت بندناف در نوزادان کشنده است.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت مرحله تطبیق محیط در نوزادان بسیاری از مادران به خصوص در بخش خصوصی از این نوزاد خود را شستشو نشده می‌بینند شکایت دارند، اما به دلیل آنکه نواد در این فاز بسیار لطمه‌پذیر می‌باشد، این استحمام به دلیل برهم زدن سیستم همودینامیک، تنفس و ... نباید در 6 ساعت اول استحمام شود، اما ترشحات و خون از بدن نوزاد پاک شود.

وی ادامه داد: ماساژ بدن نوزاد به خصوص پس از استحمام بسیار توصیه می‌شود، زیرا هم خشکی بدن نوزاد را از بین می‌برد، هم به دلیل وجود امگا 3 در این روغن‌های گیاهی بسیار مفید برای مغز و چشم نوزاد بسیار مفید است و برای نوزاد نیز بسیار آرامبخش است و موجب پیوند احساسی و ارتباطی بیشتر بین نوزاد و مادر می‌شود، به خصوص در مادرانی که فرزند خود را با سزارین به دنیا می‌آورند و به دلیل شایط در طول روز از نوزاد خود دور می‌شوند، ماساژ نوزاد توسط مادر موجب انتقال آرامش و انس مادر و کودک می‌شود.

وی در انتها در خصوص هیپوترمی در نوزادان به دلیل لباس و حوله خیس که بسیار خطرناک می‌باشد، گفت: پس از استحمام نوزاد بلافاصله باید نوزاد خشک شود و لباس نوزاد به تن او خیس نباشد، زیرا به دلیل آنکه دمای بدن بین 36.5 تا 37.5 درجه می‌باشد، دمای تعادل بدن نوزادان در واقع دمای مرکزی که دمای مقعد نوزاد می‌باشد، زیر 36 نباشد و دمای زیربغل که دمای پوست می‌باشد بین 36 تا 37 باشد، زیرا در نوزادی بدن کنترل دمایی ندارد، به همین دلیل دمای نوزاد نباید از 36 پایین‌تر و از 37 بالاتر برود، زیرا موجب هیپوترم در نوزادان و خطر مرگ در آنان می‌شود.