پیگیری از نیویورک اجرا در تهران

تدبیر24:سقوط جرثقیل در خانه خدا گویا آغازی بود بر حجی خونین. حجی که در آن جان تعداد زیادی از انسان های بی گناه بدلیل بی تدبیری و بی کفایتی برگزار کنندگانش گرفته شد و داغی بزرگ بر دل بسیاری از مسلمانان جهان نشست. پس از حادثه سقوط جرثقیل این بار فاجعه ای بزرگ در منا رخ داد و تا کنون حدود 2 هزار کشته و زخمی برجای گذاشته است.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی جماران، بیستم شهریور ماه، زمانی که با سقوط جرثقیل در خانه خدا بیش از 100 نفر کشته شدند کسی گمان نمی کرد که فاجعه ای به مراتب بزرگتر در حال وقوع است. چه آنکه همان زمان نیز عملکرد ضعیف سعودی ها در برگزاری مراسم حج انتقادات زیادی را برانگیخته بود.

حادثه سقوط جرثقیل کم کم داشت به فراموشی سپرده می شد تا اینکه ناگهان در ساعات میانی روز عید قربان خبری همه را شوکه کرده و در غم و اندوه فرو برد. خبرهای ابتدایی حکایت از کشته شدن 100 حاجی بر اثر ازدحام جمعیت در منا داشت، اما ابعاد فاجعه به مراتب بزرگتر از این بود.

در ساعات بعدی هر لحظه بر تعداد کشته شدگان و مجروحان افزوده شد، در این بین تمام کسانی که عزیزی در مکه داشتند با نگرانی و دلهره اخبار را دنبال می کردند اما در اغلب موارد خبر خوشی از مکه مخابره نمی شد. ابتدا اخبار حکایت از کشته شدن 25 حاجی ایرانی داشت، آماری که در نهایت به 131 نفر رسید. در پایان روز خونین منا نیز تعداد کشته شده ها 717 نفر و تعداد زخمی ها نیز 863 نفر اعلام شد. سهم ایرانی ها از تعداد مجروحان تا بدین لحظه 136 کشته و 325 نفر مفقود شده بوده است. 

به هر ترتیب این فاجعه مرگبار رخ داده بود، اما سوالی که اذهان را بخود مشغول کرده بود چرایی این حادثه بود. عربستان سعودی سال های سال است که این مراسم را برگزار می کند بنابراین باید هموراه برآورد درستی از تعداد حجام و امکانات مورد نیاز داشته باشد، علاوه بر این عربستان درآمد زیادی از این محل دارد و قاعدتا باید امکانات و شرایط لازم برای برگزاری مراسم حج به بهترین نحو را فراهم کند.

در همان ابتدا مقامات عربستانی از جمله وزیر بهداشت و سخنگوی وزارت خارجه این کشور بی نظمی حجاج و تبعیت نکردن آنها از دستورات برای حرکت به موقع را عامل این فاجعه دانستند. عاملی که از سوی بسیاری غیر منطقی جلوه می نمود، همچنین برخی از عربستانی ها سعی کردند از آب گل آلود ماهی گرفته و با راه اندازی هشتگی در رسانه های اجتماعی ایرانی ها را مسئول کشته شدن حجاج اعلام کنند، حرکتی که البته به جایی نرسید.

اما شاهدان عینی حکایت دیگری از ماجرا داشتند. به اعتقاد آنها بسته شدن یکی از مسیرهای اصلی و ازدحام بیش از حد عامل این فاجعه بوده است، همچنین به گفته آنها ماموران سعودی از تجربه و توانایی لازم برای مدیریت مراسم برخوردار نبودند و همچنین نمی توانستند به زبانهای مختلف برای برقراری ارتباط با حجاج صحبت کنند که این خود عاملی بر وخیم تر شدن اوضاع شد. 

در این بین روزنامه الدیار لبنان روایت دیگری از دلیل این اتفاق عنوان کرد. به گفته این روزنامه، حضور شاهزاده سعودی و فرزند ملک سلمان با همراهی بیش از 350 اسکورت و پلیس در مراسم و حرکت وی در خلاف جهات مسیر حجاج عامل بروز این فاجعه بوده است. دلیلی که بسرعت از سوی سعودی ها رد شد، اما اقدام شتابزده آنها در اعلام دستور گردن زدن 28 نفر از عوامل اجرایی و مسئولان برگزاری مراسم این شائبه را ایجاد که چنین اقدامی برای انحراف افکار عمومی از دلیل اصلی حادثه است.

برخی دیگر نیز جنگ قدرت در عربستان سعودی را عامل این اتفاق دانسته و آن را عمدی ارزیابی کردند. به اعتقاد آنها برخی نیروهای مخالف در حکومت عربستان در تلاشند تا ملک سلمان را ناتوان جلوه داده و هنوز که عمر سلطنتش به یک سال نرسیده است با چنین اقداماتی باعث کنار رفتن وی شوند.

البته دلیل این فاجعه هر چه که باشد عدم توانایی و مدیریت ضعیف سعودی ها در این امر کاملا مشهود است، چرا که به گفته شاهدان عینی خیلی از مجروحین زیر جنازه ها ماندند و بدلیل عدم رسیدگی بموقع جان خود را از دست دادند. همچنین سعودی ها هنگام بروز این فاجعه جلوی نیروهای امدادی دیگر از جمله نیروهای ایرانی را گرفته و مانع حضور آنها و کمک رسانی شدند.

گرچه فاجعه منا اولین حادثه از این دست نبود اما بزرگی حادثه و مظلومیت حاجیانی که بی گناه قربانی شدند واکنش های زیادی را در کشورهای مختلف برانگیخت. رییس دولت ائتلافی عراق در این مورد با انتقاد شدید از کشته شدن حجاج گفت: تکرار حوادث در موسم حج و جان باختن تعداد زیادی از حجاج شاهدی قطعی بر بی کفایتی ناظران بر سازماندهی موسم حج است. این مساله ایجاب می‌کند که امور حج تحت برنامه‌ریزی و مدیریت سازمان همکاری اسلامی قرار بگیرد تا مناسک حج به صورت روان انجام شود و به تمامی مسلمانان حق ادای این فریضه به دور از مواضع سیاسی داده شود. باید اقدامات جدی انجام شود تا دیگر چنین فجایعی تکرار نشود.

نوری مالکی تصریح کرد: برخورد حاکمان عربستان با فریضه حج بر اساس انگیزه‌های سیاسی و این که آنها مردم کشورهایی که روابط سیاسی خوب با عربستان ندارند، از انجام این فریضه محروم می‌کنند شاهد دیگری بر این است که مدیریت حج و مسیولان رسمی به صورت حکیمانه عمل نمی‌کنند و با خودخواهی و خودپسندی رفتار می‌کنند.

همچنین دو عالم اهل تسنن و شیعه لبنان فاجعه مصیبت بارهنگام رمی جمرات در سرزمین منا را « رسوایی بزرگ برگزار کنندگان سعودی مناسک حج دانستند» وخواستار بازنگری در اداره مکان های مقدس و حرمین شریفین مکه و مدینه درعربستان و برگزاری مناسک حج بزرگترین و عظیم ترین اجتماع مسلمانان جهان شدند.

شیخ صادق النابلسی استاد علوم سیاسی و حقوق دانشگاه بین المللی لبنان اظهارداشت: در سال های اخیر شاهد خطاهایی در سازماندهی و برگزاری مراسم حج بوده ایم تا جایی که حجاج هنگام ادای مناسک حج احساس امنیت نمی کنند و جان آنها همواره با خطر مواجه است. وی علت حادثه های ناگوار در جریان مناسک حج و احساس ناامنی حجاج را کوتاهی ها و ناتوانی های مستمر و ناموجه مسئولان سعودی برگزاری مناسک حج و بی مسئولیتی آنها که از حد گذشته است، دانست.

شیخ صهیب الحبلی از علمای اهل سنت لبنان نیز تاکید کرد: فاجعه ای که هنگام رمی جمرات در منا رخ داد، یک مصیبت بزرگ برای حجاج بیت الله الحرام و مسلمانان جهان بود. وی این حادثه مصیبت بار را یکی از حلقه های زنجیر کوتاهی ها و اهمال کاری های سعودی ها خواند و گفت: کسانی که آلزایمر دارند و نمی توانند مسائل کوچک مرتبط با خاندان سعودی را اداره کنند، چگونه می توانند بزرگترین و عظیم ترین تجمع بزرگ مسلمانان جهان یعنی مناسک حج تمتع را اداره کنند.

«محمد امین ماجومدر» رییس فدراسیون مهاجران روسیه با اشاره به وقایع پرتلفات حج سال جاری درعربستان سعودی، گفت: ریاض به جای اینکه وظیفه خود را در قبال جهان اسلام بویژه تامین امنیت زائران انجام دهد، ضمن ادامه ارتباط با رژیم صهیونیستی، مردم یمن را قتل عام می کند. وی در این باره اظهار کرد: حادثه جان باختن بیش از 800 زائر وزخمی شدن صدها نفر دیگر درمبارک ترین عید مسلمانان (قربان)، نشانه ای است که عربستان باید به بی توجهی در برابر وظایف خود در قبال جهان اسلام وسرنوشت مسلمانان پایان دهد.

رییس فدراسیون مهاجران روسیه درادامه تاکید کرد: سقوط جرثقیل درامن ترین ومقدس ترین مکان زیارتی جهان اسلام وهمچنین واقعه تاسفبار جان باختن شمار زیادی از میهمانان خانه خدا با صدها قربانی، نشان می دهد عربستان در مدیریت حج ناتوان است، ولی همزمان جنگنده های این کشور به صورت شبانه روزی یمن را بمباران می کنند و مردم این کشور را به خاک و خون می کشند.

اما این فاجعه در داخل کشور نیز با واکنش ها و انتقادات زیادی همراه شد. رییس جمهور که در هنگام رخ دادن این فاجعه در مسیر نیویورک بود به محض رسیدن به نیویورک در تماسی با معان وال خود بر پیگیری حادثه و کمک به خانواده های داغدیده تاکید کرد. هاشمی رفسنجانی هم پس از اعلام فاجعه مصیبت‌بار منا با انتشار پیامی اعلام کرد: عربستان مسئول است و باید به دنیای اسلام توضیح دهد. هاشمی رفسنجانی در این پیام نوشته است: تکرار مصیبت جانگداز حج امسال در عربستان و این بار در منا و رمی جمرات و کشته و مجروح شدن جمع زیادی از حجاج مظلوم بیت الله الحرام، بویژه هم میهنان عزیزمان ،دل همه مسلمانان ومردم غیور کشورمان را به درد آورد و جهان اسلام را به عزا نشاند.

در کشور نیز این حادثه واکنش مسئولین زیادی را بر انگیخت تا علاوه بر تسلیت به مردم مسلمان و خانواده های داغ دیده، عربستان را نیز مسئول این مصیب دانسته و آن را موظف بدانند تا پاسخگوی این فاجعه باشد.

مقام معظم رهبری در پیامی، پس از تسلیت این مصیبت گفت: دولت سعودی موظف است مسئولیت سنگین خود را در این حادثه تلخ پذیرفته و به لوازم آن به قاعده حق و انصاف عمل کند. مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته که عامل این فاجعه بوده نباید از نظر دور بماند.

همچنین مراجع عظام آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، آیت الله العظمی وحید خراسانی، آیت الله العظمی یوسف صانعی، آیت الله العظمی شبیری زنجانی، آیت الله العظمى موسوی اردبیلی، آیت الله العظمی جوادی آملی، آیت الله العظمی نوری همدانی، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، آیت الله العظمی حسین مظاهری در پیام هایی جداگانه این حادثه را تسلیت گفته و عربستان را محکوم کردند. 

حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی، نیز در پیام تسلیتی گفت:  حادثه تلخ و دردناک منا که به کشته شدن جمع زیادى از لبیک گویان و محرمان حرم امن الهى و هموطنان عزیز و با ایمانمان منجر شد، قلب همگان را به درد آورد. بى شک ناتوانى و بى تدبیرى آل سعود و عمال بى کفایت ایشان از زمره امورى است که در این فاجعه به خوبى نمایان گردیده است و یک بار دیگر سخن امام عظیم الشأنمان را درباره حاکمان حجاز به همه یادآور مى شود. تردیدى نیست که هماهنگى دولت هاى اسلامى در این مورد مى تواند پرده از بسیارى از حقایق بردارد و آینده را از وقوع چنین حوادث تلخى مصون سازد.

همچنین ریاست جمهور، رئیس قوه قضائیه، بعضی از وزرای دولت نیز این مصیبت را تسلیت گفته و خواستار همکاری عربستان شدند.  

علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی هم در پیامی تاکید کرد: دولت سعودی باید توضیحات قانع‌کننده‌ای به امت اسلام ارایه کند. وی در بخشی از این پیام نوشته است: دراین شرایط ضرورت دارد امت اسلامی با تدبیر به بررسی علل ناتوانی متولیان برگزاری این مراسم در انجام وظایف خود و قصور صورت گرفته بپردازد تا شاهد وقوع مجدد اینگونه حوادث دردناک نباشیم. لازم است چگونگی مدیریت این مراسم عظیم الهی از سوی تمامی کشورهای مسلمان، سازمان کنفرانس اسلامی و بین المجالس اسلامی مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته و تمهیدات لازم برای برگزاری مراسم مطلوب حج اندیشیده شود.

نمایندگان مجلس هم به شدت از دولت عربستان سعودی برای برورز حادثه منا انتقاد کردند و هر کدام از نمایندگان در پیام‌هایی جداگانه این حادثه را تسلیت گفتند. همچنین بر اساس گزارش ایسنا یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اعلام کرد این کمیسیون در این هفته فاجعه منا را مورد بررسی قرار می ‌دهد و در همین رابطه کمیته حقیقت‌یاب در کمیسیون تشکیل خواهد شد.

محمد امامی کاشانی، امام جمعه تهران نیز در خطبه‌های نماز جمعه، با لحنی تند از عربستان انتقاد کرد و گفت: اینکه بگویند حجاج خودشان بی‌نظمی کرده‌اند و هوا گرم بود، دنیا نمی‌پذیرد و این دروغ است. اصل قصه را همه می‌دانند که آن عدم لیاقت مدیریت حج بوده و راه را بستند و وضع را به این صورت در‌آوردند. بنابراین عربستان باید آن را پذیرفته و این کار غلط را غلط بداند و مدیران را نیز مواخذه کند. امامی کاشانی خواهان سپردن مدیریت حج به سازمان کنفرانس اسلامی شده و امکان مراجعه کشورهای اسلانی به دادگاه بین‌المللی برای روشن شدن تکلیف این حادثه را مطرح کرد.

علی مطهری، نماینده مجلس نیز در گفت و گو با یکی از خبرگزاری های کشور گفت که «شاید این حادثه حکمتی داشته و مقدمه‌ای برای تغییر نظام سیاسی عربستان و سقوط آل سعود باشد تا مسلمانان از دست این خانواده که به دست استعمار انگلیس در عربستان حاکم شدند نجات یابند».

سردار سلامی، جانشین فرمانده کل سپاه تأکید کرد: آل سعود ملتی به نام سوریه را آواره کرد، ملتی که عزیز بودند، ذلیلانه در اروپا به دنبال سر پناه هستند و در عراق نیز خاک و خون به پا کردند و در بحرین نیز مسلمانان را می کشد؛ پس این طبیعی است که آنها صلاحیت مدیریت رویداد عظیم حج را ندارد.

سید محمد حسینی، وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی با نکوهش دیدگاه برتری جویانه سعودی‌ها گفت: آنان به دلیل خودبرتربینی که در دیدگاه‌شان دارند، خود را از سایر مسلمانان برتر دانسته و به همین دلیل از مشعر، خود را محرم می‌کنند. به همین دلیل یک شاهزاده با عده‌ای راه افتاد و مسیر حاجیان را مسدود کرد و این فاجعه عظیم را به وجود آورد. سعودی‌ها به اسم اسلام همواره به اسلام و مسلمانان ضربه زده‌اند. آن‌ها از بدو تاسیس تاکنون جز ضربه به اسلام، نفع دیگری نرسانده‌اند. مکه به جای حرم امن الهی به حریمی ناامن مبدل شده است که موجب نگرانی بیش از یک میلیارد مسلمان شده است. مسلمانان برای سفر به مکه دیگر امنیت فکری و جانی ندارند.

حجت الاسلام و المسلمین شهیدی، رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران گفت:کشته و مصدوم شدن تعدادی از زائران خانه خدا نشانگر بی‌لیاقتی و بی‌کفایتی حاکمان عربستان سعودی است که به نا حق خود را خادمین حرمین شریفین می‌نامند.

اگرچه رئیس جمهور در سفر به نیویورک برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد حضور دارد، اما به جد پیگیر موضوع فاجعه منا و به خصوص آخرین وضعیت زوار ایرانی است. حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی در آخرین اقدام دولت برای پیگیری مساله منا دستوری را به معاون اول رئیس جمهور ابلاغ کرده است.

روحانی در گفت وگویی تلفنی با معاون اول رییس جمهور، آخرین گزارش ها و اقدامات درباره نحوه پیگیری و امدادرسانی به مجروحان حادثه منا را بررسی و دستورات لازم را صادر کرد.

وی در این گفت و گو از جزئیات اقداماتی که برای انتقال سریع پیکر پاک حجاج کشورمان و نیز مجروحان حادثه و سپس مداوا و رسیدگی های پزشکی به مصدومان انجام شده، مطلع شد.

رییس جمهوری ضمن همدردی مجدد با خانواده‌های آسیب‌دیدگان، از درگاه خداوند متعال طلب مغفرت برای جان باختگان، آرزوی شفای عاجل برای مجروحان، و حج مقبول و سعی مشکور برای حجاج عزیز کشورمان توأم با امنیت کافی وسلامت مسألت کرد.

یادآوری می شود دکتر روحانی صبح امروز و در دیدار با دبیر کل سازمان ملل ضمن انتقاد شدید از عملکرد دولت عربستان در قبال حادثه منا، اظهار داشت: متاسفانه ریاض همکاری لازم را برای رسیدگی به وضع مفقودین، انتقال اجساد و مجروحان انجام نمی دهد و ضروری است که سازمان ملل وظایف قانونی و انسانی دولت ریاض را در این زمینه متذکر شود.

رییس جمهوری پیش از این دستور داده بود تا هیات دولت طی جلسه ویژه ای در روز جمعه ابعاد مختلف این فاجعه تاسف بار را بررسی و با تشکیل ستادی پیگیری های لازم را انجام دهد.

وزیر ارشاد: عربستان همچنان برای هیات ایرانی ویزا صادر نمی‌کند

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: تا به این لحظه ویزا برای سفر به عربستان صادر نشده است و متأسفانه مثل بقیه موارد با همکاری نکردن عربستان مواجه هستیم.

علی جنتی در یک برنامه در شبکه خبر در گفتگوی تلفنی تصریح کرد: کاردار سفارت عربستان به وزارت خارجه احضار و مراتب به او منتقل شده اما هنوز از ریاض پاسخی برای صادر شدن ویزاها صادر نشده است.

وی افزود: برای تسهیل بازگشت جان باختگان و مصدومان به همراه هیئتی از وزارت خارجه همکاران هلال احمر و دستگاههای خدماتی منتظر صادر شدن ویزا جهت سفر به عربستان هستند.

جنتی خاطر نشان کرد: باید تصویر روشن و شفاف از وضعیت موجود بدست آوریم و بر اساس آن چالشها و مشکلاتی که سازمان حج با آن در عربستان روبرو است حل کنیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد: دولت عربستان محدودیتهایی را برای حجاج ایرانی ایجاد کرده که باید آنها برطرف شود. وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر پذیرش کوتاهی در حادثه منا از طرف دولت عربستان گفت: مسئولیت به عهده دولت عربستان است و چه آنها بپذیرند و یا نپذیرند باید پاسخگو باشند.

جنتی در خصوص جلوگیری از اعزام زائران به حج تمتع اظهار داشت: فریضه حج مثل نماز و روزه فریضه ای است که بر عهده افراد مستطیع است و باید آنرا انجام دهند.

وزیر فرهنگ و ارشاد افزود: حرمین شریفین هم در عربستان واقع شده و این کشور موظف است که تسهیلات لازم را برای زائران فراهم آورد تا این فریضه را به جا آورند.

وی خاطر نشان کرد: باید مسائل سیاسی و اختلافاتی را جدا از حج بدانیم چرا که حج فریضه ای مذهبی و دینی است.

رئیس سازمان حج و زیارت گفت: روند جستجوی مفقودان حادثه منا امروز یکشنبه تسریع می شود.

سعید اوحدی تلفنی در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما گفت: به خاطر بازگشت یک و نیم میلیون زائر از منا به مکه کار جستجوی مفقودان در روز شنبه با کندی مواجه شد و امیدواریم این روند از امروز با جستجوی همه بیمارستانها تسریع شود.

وی با اشاره به آشفتگی مراکز درمانی عربستان و حجم انبوه مصدومان افزود: اولین چیزی که از زائران در این حادثه مفقود می شود موبایلهای آنان است و به همین خاطر زائران مصدوم ایرانی نتوانسته اند تاکنون با ما یا بستگانشان تماس بگیرند.

رئیس سازمان حج و زیارت با بیان اینکه سعودیها روند خدمات رسانی به مصدومان را از جمعه آغاز کردند گفت: انتظار این بود با توجه به اینکه در روز اول حادثه 390 زائر ایرانی مفقود شده بودند سعودیها با ما تماس می گرفتند و مسئله را پیگیری می کردند که اینگونه نشد.

اوحدی همچنین با اشاره به روند شناسایی اجساد جان باختگان ایرانی در حادثه منا از وضعیت سنتی برخورد سعودیها در قبال این حادثه و همکاری نکردنم مناسب با عوامل ایرانی انتقاد کرد.

معاون کنسولی و پارلمانی وزیر امور خارجه هم با بیان اینکه تاکنون علت ماجرا مشخص نشده است افزود: آنچه تاکنون مطرح شده همه بر اساس حدس و گمان است تا موضع رسمی اعلام نشود نمی توان علت اساسی حادثه منا را اعلام کرد.

حسن قشقاوی اولویت اصلی را موضوع انسانی و کنسولی دانست و افزود: ما بحث سیاسی نداریم و همه تلاشمان برای این است که خانواده ها را از نگرانی بیرون بیاوریم.

وی با اشاره به عهدنامه مودت سال 1308 با دولت عربستان سعودی با تأکید بر حفظ امنیت زائران ایرانی و موافقتنامه فرهنگی سال 1346 میان ایران و عربستان راجع به تعامل بین دو دولت در برگزاری حج و قرارداد امنیتی میان وزارت کشور ایران و عربستان گفت: پس از تعیین تکلیف وضعیت و مفقودان بازگشت اجساد مفقودان و مصدومان که اولویت ماست می توان با استفاده از این عهدنامه ها و قراردادها موضوع را به طور جدیتر بررسی کرد.

معاون کنسولی و پارلمانی وزیر امور خارجه تأکید کرد: با توجه به اولویت های سه گانه ما تلاش اصلی مان بر همکاری با عربستان در شرایط کنونی است.

وی با اشاره به اینکه پیش از این مباحثی درباره یمن ، عراق و سوریه مطرح بوده است گفت: الان هرچه که همکاری میان دو کشور را تضعیف کند به هیچ وجه در دستور کار نداریم.

قشقاوی تصریح کرد: تمامی اقدامات دولت،‌ مجلس و رسانه ها باید معطوف به سه اولویت اعلام شده باشد و هر چه که آنها را مخدوش کند خلاف منافع ملی و خانواده های داغدار و چشم به راه است.

معاون کنسولی و پارلمانی وزیر امور خارجه همچنین به تشکیل ستاد ویژه بررسی حادثه منا به ریاست وزیر کشور اشاره کرد و گفت: روز شنبه هم در جلسه ای با حضور حقوقدانان بین المللی ابعاد مختلف این حادثه غمبار بررسی شد.

قشقاوی گفت: طبیعی است که برای ادامه بررسیها باید ابتدا اگر بنا به طرح دعوایی است در دادگاههای داخلی و پس از آن در دادگاههای بین المللی پیگیری شود.

وی با بیان اینکه 18 کشور درگیر فاجعه منا هستند افزود: به هیچ وجه بحث ایران و عربستان، شیعه و سنی و عرب و عجم مطرح نیست و موضع گیریهای دیگر کشورها و هماهنگی با آنها برای چگونگی برخورد با این حادثه برای ما مهم است.

معاون کنسولی و پارلمانی وزیر امور خارجه تصریح کرد: هر کار بین المللی در درجه اول با دیگر کشورها آغاز خواهد شد.

قشقاوی افزود: همانطور که در پیام مقام معظم رهبری بود مسئولیت این حادثه با دولت عربستان است و هیچ تردیدی در آن نیست.

وی تصریح کرد: پیام ایشان بسیار هوشمندانه بود و هیچ موضع گیری ای نباید آنگونه باشد که آنقدر احساس بر ما غلبه کند که نتوانیم بر آن غالب شویم بلکه باید هوشیارانه عمل کنیم.

قشقاوی با بیان اینکه در بحث بین المللی همه چیز قابل پیگیری است یک دست را در این عرصه بی صدا دانست و افزود: وقتی صحبت از هماهنگی بین المللی می کنیم راهی جز این نیست که هر کاری هماهنگ با دیگر کشورها و مشارکت آنها باشد.

جلسات پیگیری کارگروه بررسی حادثه منا به ریاست وزیر کشور در محل وزارت کشور برگزار می شود.

تاکنون 2 جلسه از سوی این کارگروه با حضور نمایندگانی از وزارتخانه های بهداشت ، اطلاعات ، راه و شهرسازی ، امور خارجه ، فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمانهای مدیریت و برنامه ریزی، حج و زیارت، هواپیمایی، صدا و سیما و نیروی انتظامی برگزار شده است.

غلامحسین اسلامی فرد، درباره حادثه‌ی منا در روز عید قربان گفت: از تمامی مردم انتظار می‌رود در این شرایط حساس با کارگزاران حج همکاری کنند تا این افراد وظیفه خود را که پیدا کردن مجروحان است، در کمال آرامش انجام دهند.

مدیر سابق ارتباطات و اطلاع‌رسانی بعثه مقام معظم رهبری، در گفت‌وگو با شفقنا رسانه بیان کرد: زمانی که حجاج به صحرای عرفات می‌روند، دسترسی و اطلاع‌رسانی درباره شرایط آنها تا حدودی دشوار می‌شود چراکه محدودیت‌های فنی بویژه در زمینه‌ی اینترنت برای کارگزاران حج و مسوولان این حوزه وجود دارد. حال اگر در این میان اتفاقی ناگوار هم رخ دهد، مساله را مشکل‌تر می‌کند.

این مدرس ارتباطات تصریح کرد: برخی اخبار به نقل از آقای اوحدی، رییس سازمان حج و زیارت، از زیر دست و پا ماندن مردم و حجاج خبر دادند اما شاید کسی این موضوع را پیش‌بینی نمی‌کرد و به همین دلیل سیستم‌های حمایتی برای مواجهه با این شرایط آماده نبود اگرچه این اتفاق در طول حج بی‌سابقه بوده است اما نشان دهنده بی‌کفایتی و عدم مدیریت صحیح کارگزاران سعودی در امور حج و زیارت است.

به گفته اسلامی فرد در چنین شرایطی اولویت برای تمامی مقام‌های ایرانی و دست اندرکاران این است که بتوانند زائران را نجات دهند و این موضوع اطلاع رسانی را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

این روزنامه‌نگار ادامه داد: این اتفاقات درحالی است که در بسیاری شبکه‌های اجتماعی شایعات قوت می‌گیرد و این امر را می‌توان یکی از آفات این شبکه‌های اجتماعی دانست چراکه این شایعات در برابر اخبار صحیح قد علم می‌کنند و به عبارتی قوت می‌گیرند. بنابراین ممکن است در برابر اخبار صحیح و واقعیت‌ها، حجم مطالبی که به صورت شایعه مطرح می‌شود، بیشتر شود و گسترش یابد.

او یادآور شد: از مردم انتظار داریم تا به مراکز رسمی اجازه اطلاع رسانی دهند؛ چراکه این شبکه‌های اجتماعی حساسیت‌های ویژه خود را دارند و خیلی زود به کوچکترین شایعه‌ها دامن زده و در سراسر کشور منتشر می‌شود. از سوی دیگر بسیاری از خانواده‌ها منتظر هستند و هرگونه انتشار شایعه و اخبار نادرست علاوه بر نگران کردن خانواده‌ها در عملکرد کارگزاران حج هم مشکل ایجاد می‌کند.

به گفته این مدرس ارتباطات در این شرایط حساس همت کارگزاران حج و زیارت بر این است که حجاج را از شرایط بحران خارج و اوضاع را کنترل کنند. اگرچه امیدواریم همه مفقودان جزئی از مجروحان باشند و در شرایط صحیح و سالم به نزد خانواده‌های خود برگردند اما تا زمانی که اطلاعی از آنها در دست نیست و کارگزاران حج به طور شبانه روزی به دنبال آنها هستند، نباید به شایعات اجازه انتشار داد.

اسلامی فرد در پایان افزود: بعید نیست که این شایعات از سوی دشمنان اسلام و تشیع باشد چراکه آنها از این شرایط سوءاستفاده می‌کنند، به شایعات دامن می زنند و خانواده‌های حجاج را نگران می‌کنند. از سوی دیگر مطالبی را در شبکه‌های اجتماعی انتشار می‌دهند که اساس حج و احکام اسلامی را زیر سوال می‌برند. بنابراین باید دانست که شرایط در حال‌حاضر حساس است و انتظار و توصیه ما این است که مردم کارگزاران سازمان حج و زیارت را حمایت کنند تا آنها با آرامش بیشتری وظایف خود را انجام دهند.

دکتر روحانی در گفت وگویی تلفنی با معاون اول رییس جمهور، آخرین گزارش ها و اقدامات درباره نحوه پیگیری و امدادرسانی به مجروحان حادثه منا را بررسی و دستورات لازم را صادر کرد.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی در این گفت و گو از جزئیات اقداماتی که برای انتقال سریع پیکر پاک حجاج کشورمان و نیز مجروحان حادثه و سپس مداوا و رسیدگی های پزشکی به مصدومان انجام شده، مطلع شد.

رییس جمهوری ضمن همدردی مجدد با خانواده‌های آسیب‌دیدگان، از درگاه خداوند متعال طلب مغفرت برای جان باختگان، آرزوی شفای عاجل برای مجروحان، و حج مقبول و سعی مشکور برای حجاج عزیز کشورمان توأم با امنیت کافی وسلامت مسألت کرد.

یادآوری می شود دکتر روحانی صبح امروز و در دیدار با دبیر کل سازمان ملل ضمن انتقاد شدید از عملکرد دولت عربستان در قبال حادثه منا، اظهار داشت: متاسفانه ریاض همکاری لازم را برای رسیدگی به وضع مفقودین، انتقال اجساد و مجروحان انجام نمی دهد و ضروری است که سازمان ملل وظایف قانونی و انسانی دولت ریاض را در این زمینه متذکر شود.

رییس جمهوری پیش از این دستور داده بود تا هیات دولت طی جلسه ویژه ای در روز جمعه ابعاد مختلف این فاجعه تاسف بار را بررسی و با تشکیل ستادی پیگیری های لازم را انجام دهد.