تدبیر24 :مصطفی ایزدی ١- چندی قبل وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همایش ملی حقوق مالکیت ادبی و هنری در فضای مجازی گفت: «متأسفانه در داخل کشور با پدیده کتابسازی مواجه هستیم». آقای جنتی بعد از این اظهار تأسف، از دیدار خود با دکتر علی مطهری، فرزند شهید مطهری، خبر میدهد و در این دیدار، دکتر مطهری از اینکه بعضیها، جملاتی را از کتابهای شهید مطهری انتخاب میکنند و با کنار هم قراردادن آنها، کتاب جدیدی میسازند، گلایه کرده بود. واقعیت این است که کتابسازی از سالهای پیش، رونق شتابان پیدا کرده و به نظر اهل مطالعه این کار به حوزه نشر، خسارت زیادی زده است. علت این اقداماتِ مثلا فرهنگی تا حدودی روشن است؛ ازجمله اینکه در گذشته نهچندان دور به تصور اینکه ناشران موجود علاقهای به انتشار کتب مذهبی ندارند، تعداد زیادی پروانه نشر به نیروهای موردنظر متولیان فرهنگ در دولتهای نهم و دهم دادهاند تا به انتشار کتب مذهبی اقدام کنند. پدیده کتابسازی نهتنها با بهرهمندی از کتابها و آثار قلمی شخصیتهای مذهبی و علمای خاص صورت میگیرد که از کتابهای شعرای معاصر، روانشناسان خارجی، مقامات مملکتی و شهدای انقلاب و جنگ تحمیلی هم، کتابسازی میشود. البته آنچه بیشتر در نمایشگاه دیده میشود، کارهای شبیه به هم است که از آثار علمای مذهبی مشهور برداشته و در کتابهایی با عناوین گوناگون گردآوری میشود.
٢- نمایشگاه کتاب امسال که بیستونهمین سال تولد خود را پشت سر گذاشت، یک پدیده استثنائی بود؛ چراکه بعد مسافت هم، چنان که بعضی از ناشران فکر میکردند، تأثیری روی کمکردن بازدیدکنندگان نداشت. نگارنده روز جمعه، ٢٤ اردیبهشت، توفیق دیدن نمایشگاه را داشتم. انصافا خیلی شلوغ بود. با وجود اینکه سالنهای فراختر و بیشتری نسبت به شرایط گذشته در اختیار بازدیدکنندگان بود؛ اما همچنان ایستادن جلوی میز غرفهها، به دلیل شلوغی یادشده، مشکل بود. بعضی از ناشران بخش خصوصی نیز مشتریان زیادی داشتند. نمیدانم چه میزان از این خیل جمعیت که با خودروهای شخصی یا مترو به شهر آفتاب آمده بودند، برای قدمزدن و تماشای نمایشگاه و ژست علاقهمندی به کتاب بود و چه میزان برای خرید کتاب؟ اما به نظر میرسید که خریداران کتاب نیز زیاد بودند. نکته درخورتوجه دیگر در نمایشگاه امسال، فراوانی حضور بانوان بود.
این امر نشان میدهد که زنان سرزمین ما، در حوزه فرهنگ جبران مافات کرده و با حضور مشتاقانه در جایگاه مهمی مانند رویداد بزرگ نمایشگاه کتاب، همتراز با مردان هستند. بهجز بازدیدکنندگان، بسیاری از غرفهها نیز توسط بانوان اداره میشد. البته غیر از توجه به پدیده نمایشگاه، یک واقعیت مهم دیگر، فعالیت زنان در عرصه نویسندگی و تألیف است. اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آماری از نویسندگان خانم را که آثارشان منتشر میشود، ارائه کند، مشخص میشود که زنان در چه سطح وسیعی، قلم به دست گرفته و مینویسند. زنان جوان شاعر، پژوهشگران خانم و بهویژه خانمهایی که داستان مینویسند و افکار و اندیشههای خود را برای انتقال به دیگران روی کاغذ میآورند، درصد درخورتوجهی از فرهیختگان و هنرمندان کشورمان را تشکیل میدهند. بدیهی است اگر میزان زنان اهل مطالعه و پژوهش و ترجمه و قلم افزایش یابد، فرزندان امروز و آینده ایران اسلامی، با کتاب و مطالعه، مأنوستر خواهند بود و باعث رشد فرهنگی و سطح سواد جامعه خواهد شد.