گام های استوار ایران به سوی جهانِ پاک از جنگ افزارهای شیمیایی

تدبیر24 : چهاردهمین نشست کشورهای آسیایی عضو کنوانسیون سلاح های شیمیایی، صبح روز دوشنبه (سوم خرداد) در تهران آغاز به کار کرد و تا امروز (پنجم خرداد) ادامه داشت.
نشست تهران با هماهنگی دبیرخانه مرجع ملی کنوانسیون سلاح های شیمیایی جمهوری اسلامی ایران و سازمان منع سلاح های شیمیایی برگزار شد. دراین نشست، 54 نماینده از 25 کشور آسیایی حضور داشتند.
نشست چهاردهم کشورهای آسیایی عضو کنوانسیون سلاح های شیمیایی، در حالی در تهران برگزار شد که ایران یکی از قربانیان اصلی این جنگ افزارهای نامتعارف در سده گذشته است. به دلیل حجم بالای سلاح های شیمیایی که «صدام حسین» دیکتاتور وقت عراق در طول هشت سال جنگ تحمیلی علیه ایران استفاده کرد، پُر بی راه نیست اگر بگوییم ایران از بزرگ ترین قربانیان سلاح های شیمیایی در طول تاریخ ساخت این سلاح ها است.
اگر بخواهیم نگاهی دقیق تر به استفاده صدام از سلاح شیمیایی در طول حمله به ایران داشته باشیم، باید تاریخ این حمله ها را به سه دوره تقسیم کنیم.
دوره نخست از ماه های آغازین تجاوز نظامی به ایران آغاز شد و تا فتح خرمشهر در سال 1361 ادامه داشت. در این دوره حمله های شیمیایی به صورت پراکنده صورت می گرفت و هدف اصلی از این حمله ها، هموار کردن مسیر حرکت سربازان عراقی به خاک ایران بود.
دوره دوم با تغییر معادله های جنگی به سود ایران و عقب راندن نظامیان بعثی به خاک عراق همزمان بود. در این دوره صدام به صورت گسترده از سلاح شیمیایی علیه ایران استفاده می کرد که اوج آن را در عملیات کربلای 4 و 5 شاهد بودیم. حمله های شیمیایی عراق در این دوره چیزی بیش از 50 هزار شهید و مجروح به جا گذاشت.
در این دوره، کاربرد سلاح های شیمیایی به منظور شکستن سد رزمندگان ایران در عملیات هایی مانند «رمضان» در تیرماه سال 1361 و جلوگیری از ورود نیروهای ایرانی به شهر «بصره» صورت گرفت که به معنای تکیه رژیم بعثی عراق بر سلاح های شیمیایی به عنوان عاملی بازدارنده بود. از این دوره بود که جنگ افزارهای شیمیایی عراق پیچیده تر و متنوع تر شد و در زمستان همین سال عراق توانست با شرکت های آلمانی، انگلیسی و آمریکایی برای خرید تجهیزات گوناگون شیمیایی به توافق برسد و قرارداد تجاری امضا کند.
پس از عقد این قراردادها، ارتش عراق توانست از سال 1362 به بعد از عوامل شیمیایی خطرناک و بسیار کشنده ای مانند «مثلث باران زرد»، گاز اعصاب «تابون»، انواع سموم قارچی ازجمله «نیوالندل»، «تی 2»، «اچ تی 2»، «کارول» و عوامل فسفری ناتوان کننده علیه رزمندگان ایرانی و غیر نظامیان استفاده کند.
دوره سومِ استفاده عراق از سلاح های شیمیایی علیه ایران، از سال 1366 شروع شد. در این دوره عراق توانسته بود ضعف های خود در شیوه استفاده از گازهای شیمیایی در جبهه ها را اصلاح کند و همچنین به ترکیب های شیمیایی خطرناک تری دست یابد. این اصلاح های تاکتیکی با کمک کشورهای غربی و برای تصرف منطقه هایی از عراق صورت گرفت که به کنترل ایران در آمده بود. با تکیه بر همین سلاح ها بود که ارتش عراق توانست شهر «فاو» را از کنترل نیروهای ایرانی خارج کند. فاجعه های شیمیایی وحشتناکی چون کشتار «حلبچه» در این دوره رخ داد.
اکنون سال ها از تجاوز عراق به ایران و استفاده رژیم بعثی این کشور از سلاح شیمیایی در جنگ می گذرد و ایران همچنان درگیر پیامدهای این سلاح ها است. به همین دلیل، از همان سال های جنگ و در تمام سال های پس از آن، تمام تلاش ایران در سازمان های بین المللی بر ممنوع شدن هرگونه استفاده از سلاح های شیمیایی و نابودی کامل این سلاح ها متمرکز بوده است.
در این سال ها، ایران با تکیه بر دیپلماسی و استفاده از ظرفیت سازمان های بین المللی، تلاش کرده است تا مانع از وقوع دوباره فاجعه های ناشی از استفاده سلاح های شیمیایی علیه انسان ها در هر کجای دنیا شود. برگزاری نشست های بین المللی در ایران، شرکت در نشست هایی که با هدف مقابله با استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی برگزار می شود و تاکید بر ایجاد و اجرایی شدن رژیم خلع سلاح شیمیایی، همواره در دستور کار دیپلماسی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران قرار داشته است.
میزبانی از چهاردهمین نشست کشورهای آسیایی عضو کنوانسیون سلاح های شیمیایی نیز در همین راستا قابل ارزیابی است. جمهوری اسلامی ایران تلاش می کند با برگزاری چنین نشست هایی توجه افکار عمومی منطقه ای و جهانی را همواره به خطر این کشتارجمعی و راه های مقابله با آن معطوف سازد تا از این راه مانع از وقوع فاجعه های مشابه با کشتار حلبچه، سردشت و ... شود.