تدبیر24»چندی است بحثی در جامعه و فضای سیاسی و رسانهای کشور مطرح شده که بسیاری از تحلیلگران و ناظران سیاسی را به واکنش واداشته است. صحبت بر سر این است که اصلاحطلبان با توجه به بدعهدی اعتدالگرایان در مجلس و عدمتوجه رئیسجمهور به آنها در چینش کابینه و انتخاب استانداران در انتخابات آینده در سالهای 98 و 1400 بهطور مستقل در انتخابات حاضر شوند و دست ائتلاف به هیچجریانی ندهند. با این همه، اگر نیک بنگریم، میبینیم که شرایط حاضر کشور چندان برای این مر مهیا نیست، چون مشخص نیست از سویی شورای نگهبان در انتخابات آینده در قبال اصلاحطلبان چه تصمیمی اتخاذ خواهد کرد و از سوی دیگر آیا آنها میتوانند با ظرفیت کامل خود قدم به این عرصه گذارند. از این رو ضرورت ادامه ائتلاف با تمام شکوه و شکایتها امری انکارناپذیر است که بسیاری از عقلای قوم نیز بر آن انگشت صحه میگذارند. گرچه انتخابات گذشته نشان داده رمز موفقیت نیز در این است که ائتلاف ادامه یابد. برای بررسی موضوع ائتلاف اصلاحطلبان با اعتدالگرایان سیدمحمود میرلوحی، عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، با «آرمان» گفتوگو کرده که میخوانید.
در هفتههای اخیر مسائلی مطرح شده تحت این عنوان که اصلاحطلبان در انتخاباتهای آینده با جریان اعتدال و اصولگرای میانهرو ائتلاف نخواهند کرد؛ بهنظر شما آیا عدم ائتلاف امری درست است؟
در دورههای گذشته، یعنی در انتخاباتهای 92، 94 و 96 شرایطی وجود داشت که جریان اصلاحطلب را به اتخاذ تصمیماتی ترغیب میکرد. این جریان در سال 92 از آقای محمدرضا عارف دعوت به کنارهگیری و از آقای روحانی اصولگرا حمایت کرد و به او رأی داد. این تصمیم بسیار عجیبی بود که رئیس دولت اصلاحات از معاون اول خود بخواهد کنارهگیری کند. یکی از این فرضیات از یک سو شرایط داخلی کشور و شرایط منطقهای و بینالمللی قبل از سال 92 بود. دغدغههایی که جامعه ایران با آن مواجه بود، جریان اصلاحات را به این راهبرد رساند که منافع ملی را بر منافع جناحی مرجح بداند، از این رو تصمیمی مدبرانه و مسئولانه گرفت. زمانی که این اتفاق رخ داد و قدمی به جلوتر آمدیم، آقای روحانی به سمت اصلاحطلبان گام برداشت و در تراز اصلاحات برنامهریزی کرد و سخن گفت. از سوی دیگر نیز جریان اصلاحات وقتی عملکرد آقای روحانی را مشاهده کرد، گام دوم را برداشت و با میوه برجام و شرایطی که پیش آمد، در سال 94 بهخاطر ائتلاف با اعتدالیون مجلس دهم را شکل داد. بسیاری معتقد بودند که اصلاحطلبان بهتنهایی در انتخابات شرکت کنند، اما جریان اصلاحات در این مقطع نیز منافع ملی را بر منافع جریانی و جناحی ترجیح داد و از اینکه کاندیداهای اختصاصی خود را به میدان آورد، انصراف داد و به این نکته پی برد که در صورت ائتلاف با جریان اعتدال میتواند رقیب را کنار بزند؛ با این ائتلاف حدود150نفر از لیست امید وارد مجلس شدند. در حرکت بعدی گام سوم برداشته شد و با پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری و شوراهای شهر و روستا شادی مضاعفی را در جامعه پدید آورد. حال سخن اینجاست که با اتفاقات رخداده که رئیسجمهور عملا هنوز نتوانسته قولهایی را که با صدای بلند در جریان انتخابات اخیر داد، عملی کند، آیا اکنون اصلاحطلبان میتوانند بهتنهایی در انتخابات حاضر شوند؟ باید گفت که با توجه به شرایط حاضر کشور قطعا این مهم ممکن نخواهد بود و باز هم باید ائتلاف ادامه داشته باشد.
آقای روحانی در انتخابات وعدههای بسیاری داد، اما در عمل نتوانست به آنها عمل کند. بدعهدی اعتدالگرایان در مجلس نیز حرف امروز و دیروز نیست. با توجه به پیروزی جریان اصلاحات در شوراها چرا آنها نباید در انتخابات آینده مستقل به میدان بیایند؟
بنده هم با شما همعقیدهام؛ آقای روحانی وعدههای بسیاری داد مبنی بر اینکه از جوانان، زنان و اقوام در دولت استفاده کند یا درباره حصر اظهاراتی داشت، اما اکنون این اتفاقات رخ نداده و شاهدیم جوانان اصلاحطلب از این موضوع بسیار گلایهمندند. در حال حاضر در بر همان پاشنه گذشته میچرخد و حضور اصلاحطلبان در دولت کمرنگتر ازدولت یازدهم شده است. خود ما نیز این را تصدیق کرده و در جلسات با مقامات دولتی این مسائل را مطرح میکنیم، اما نکته اینجاست که از محدودیتهای آقای روحانی نیز خبر داریم و قضاوت بنده بر این است که آقای روحانی دلش میخواهد اقداماتی را انجام دهد، اما با توجه به شرایط کشور از این عمل بازمانده است. اکنون شرایطی نیست که اصلاحطلبان و اعتدالگرایان ائتلاف را رها کرده و جداگانه به رقابت بپردازند. اعتدال نیز خود جریانی نیست که بتواند بهتنهایی نقش جریان سوم را ایفا کند، چون رأی به آقای روحانی رأی به رئیس دولت اصلاحات بود. شعار جامعه در سال 96 این بود که به عقب برنمیگردیم، از این جهت لازمه به عقب برنگشتن ادامه همکاری اصلاحطلبان و اعتدالگرایان است و مردم نباید از رأیدادن به ائتلاف اعتدال و اصلاح پشیمان شوند. بنابراین تا انتخابات آینده که شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان تشکیل شود و راهبردهایی را ترسیم کند، مفروضات میدانی سیاست و انتخابات همانهایی است که در انتخاباتهای گذشته بوده است.
بهنظر شما با توجه به فشارهای جریان اصولگرا به دولت و اصلاحطلبان باید چگونه سیاستی اتخاذ شود که این اتحاد از بین نرود؟
در حال حاضر کشور در شرایط منطقهای و بینالمللی حساسی قرار دارد. حوادث اقلیم کردستان عراق منطقه را تحتالشعاع خود قرار داده و در داخل کشور هم شاهدیم که جریان اصولگرا بدون اینکه مسئولیت کارهای انجامشده در 8سال احمدینژاد را بپذیرد، خود را نژاد برتر میداند و همچنان جریان اصلاحطلب را با تعابیر غیرمثبت مورد خطاب قرار میدهد. آنها هنوز بر ادامه رفتارهای گذشته اصرار دارند. فضای رسانه ملی، سایر دستگاههای ناظر و برخی نهادها نیز همان فضای قبل از انتخابات است. طبیعتا در این وضعیت از حیث بیرونی و درونی تغییر محسوس و حساسی برای اصلاحطلبان و اعتدالیون رخ نداده است. البته نمیتوان پیشبینی کرد که تا انتخابات آینده همکاری همراه با گلایه و نقد دولت آقای روحانی را دنبال کنیم، اما هر دو به هم نیازمندیم. از تدبیر بهدور است که اصلاحطلبان و حامیان دولت نسبت به یکدیگر احساس بینیازی داشته باشند. باید پذیرفت که از کاهش همکاری اصلاحطلبان و اعتدالگرایان صرفا جریان رقیب سود میبرد و و جریان رقیب نیز در سود بردن و محدودکردن هرچه بیشتر فضا و افزایش فشارها خیلی حریص است. از این رو باید با تدبیر و صبوری و همکاری مسائل را به پیش ببریم تا دور جدید شورای عالی اصلاحات نیز بهزودی تشکیل شود و برنامههای خود را متناسب با شرایط و اقتضائات کشور به جامعه ارائه دهد.