۳ قطره خون

تدبیر24»دانشجویانی که در غرب تحصیل کرده بودند، هدایت بخشی از نهضت مشروطه را برعهده داشتند. در سال 32، یعنی زمانی که کشور در خفقان مطلق بود و هیچ‌گونه آزادی از جهات مختلف وجود نداشت و هیچ‌کس جرات اعتراض نداشت، در16 آذر فضای خفقان رژیم کودتایی از بین رفت. در آن زمان سه دانشجو شهید شدند و آزادیخواهی در کشور نهادینه شد، به‌طوری که بعد از این اقدام در کمتر از سه دهه بعد رژیم ستمشاهی سقوط کرد و انقلاب اسلامی به پیروزی رسید. جنبش‌دانشجویی در دوران پساانقلاب در مقاطع گوناگون فراز و فرود داشته است که اوج فعالیت آن در دوران اصلاحات بود و اوج رکود خود را در دوران دولت‌های نهم و دهم پشت سر گذاشت و اکنون نیز در دوران تدبیر و امید دوران نقاهت خود را سپری می‌کند. امروز جنبش دانشجویی باید بتواند در مقاطع گوناگون سیاسی و اجتماعی تحولاتی را به وجود آورد. در کشورهای توسعه‌ یافته دانشجویان در امور سیاسی فعال هستند، البته از طریق احزاب و گروه‌های سیاسی، ولی در ایران درحال توسعه ‌این اقدامات در خود دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد. علت چنین تفاوتی آن است که فرهنگ تحزب در معنای واقعی در ایران به وجود نیامده است؛ دانشجویان از جمله نیروهای فعال سیاسی بوده‌اند. متاسفانه جنبش دانشجویی در کشورمان به سمت فضایی می‌رود که آن فضا، فضای بازی خاصی است. البته جنبش دانشجویی تنها به فضای بحث و دانشگاه و فعالیت‌های منتقدانه خلاصه نمی‌شود. جنگ تحمیلی باعث شد جنبش دانشجویی چندسالی را در سکوت به سر ببرد و دانشجویان مشغول مقابله با دشمن خارجی شدند و بعد از جنگ مجددا جنبش دانشجویی حرکت خود را آغاز کرد و مشغول سازندگی شد. در زمان جنگ نیز گروه‌های دانشجویی برای مقابله با دشمنان انقلاب اسلامی اقدام کردند. اکنون بر جنبش دانشجویی فرض است که با توجه به ظرفیت ایجاد شده توسط دولت به گسترش فعالت‌های سیاسی و به‌خصوص اجتماعی بپردازد، به‌طوری که مطالبات اجتماعی را تا رسیدن به راه‌حل برای رفع آنها راهبری کند تا از میزان مشکلات اجتماعی در کشورمان کاسته شود.

داریوش قنبری، استاد دانشگاه